29
1 Қайта-қайта әйиплинип туруп йәнә бойни қаттиқлиқ қилған киши,
Туюқсиздин давалиғусиз янҗилар.
2 Һәққанийлар гүлләнсә, пухралири шатлинар,
Қәбиһләр һоқуқ тутса пухра налә-пәряд көтирәр.[a]
3 Даналиқни сөйгән оғул атисини хуш қилар;
Бирақ паһишиләргә һәмраһ болған униң мал-мүлкини бузуп-чачар.[b]
4 Падиша адаләт билән жутини тинич қилар;
Бирақ баҗ-селиқ салған болса, уни вәйран қилар.□ «Бирақ баҗ-селиқ салған болса,...» — яки «бирақ парихор болса,..».
5 Өз йеқиниға хушамәт қилған киши,
Униң путлириға тор тәйярлап қойғандур.
6 Рәзил адәмниң гунайи өзигә қапқан ясап қурар;
Бирақ һәққаний киши нахшилар билән шатлинар.
7 Һәққаний киши мискинниң дәвасиға көңүл бөлүр;
Бирақ яманлар болса бу ишни чүшәнмәс.[d]
8 Һакавур кишиләр шәһәрни қутритип давалғутар;
Бирақ ақиланиләр аччиқ ғәзәпләрни яндурар.
9 Дана киши ахмақ билән дәвалашса,
Ахмақ һүрпийиду яки күлиду, нәтиҗиси һаман течлиқ болмас.
10 Қанхорлар пак-диянәтликләргә нәпрәтлинәр;
Дурусларниң җенини болса, улар қәстләр.□ «Дурусларниң җенини болса, улар қәстләр» — башқа бир хил тәрҗимиси: «бирақ дуруслар уларниң җенидин хәвәр алар».
11 Ахмақ һәрдайим ичидики һәммини ашкарә қилар;
Бирақ дана өзини бесивалар.[f]
12 Һөкүмдар ялған сөзләргә қулақ салса,
Униң барлиқ хизмәткарлири яман үгәнмәй қалмас.
13 Гадай билән уни әзгүчи киши бир зиминда яшар;
Һәр иккисиниң көзини нурландурғучи Пәрвәрдигардур.□ «Гадай билән уни әзгүчи киши бир зиминда яшар» — ибраний тилида: «гадай билән уни әзгүчи киши бир-биригә йолуқар». [~8~]
14 Йоқсулларни диянәт билән сориған падишаниң болса,
Тәхти мәңгүгә мәһкәм турар.[~9~]
15 Таяқ билән тәнбиһ-несиһәт балиларға даналиқ йәткүзәр;
Бирақ өз мәйлигә қоюп берилгән бала анисини хиҗаләткә қалдурар.[~10~]
16 Яманлар гүллинип кәтсә, наһәқлик көпийәр;
Лекин һәққанийлар уларниң жиқилғинини көрәр.[~11~]
17 Оғлуңни тәрбәлисәң, у сени арам тапқузар;
У көңлүңни сөйүндүрәр.[~12~]
18 Пәрвәрдигарниң вәһийси болмиған әлниң пухралири йолдин чиқип башпанаһсиз қалар;
Лекин Тәврат-қануниға әмәл қилидиған киши бәхитликтур.□ «йолдин чиқип башпанаһсиз қалар» — бу ибарә ибраний тилида икки бислиқ бир сөз биләнла ипадиләнгән.
19 Қулни сөз биләнла түзәткили болмас;
У сөзүңни чүшәнгән болсиму, етивар қилмас.
20 Ағзини басалмайдиған кишини көргәнму?
Униңдин үмүт күткәндин, ахмақтин үмүт күтүш әвзәлдур.[~14~]
21 Кимки өз қулини кичигидин тартип өз мәйлигә қоюп бәрсә,
Күнләрниң биридә униң бешиға чиқар.□ «Күнләрниң биридә униң бешиға чиқар» — башқа бир хил тәрҗимиси «Ахирда у (қул) өзигә пәрзәнттәк болуп чиқар».
22 Териккәк киши җедәл-маҗира қозғап турар;
Асан аччиқлинидиған кишиниң гуналири көптур.[~16~]
23 Мәғрурлуқ кишини пәс қилар,
Бирақ кәмтәрлик кишини һөрмәткә ериштүрәр.[~17~]
24 Оғри билән шерик болған киши өз җениға дүшмәндур;
У сорақчиниң гува беришкә агаһландурушини аңлисиму, лекин раст гәп қилишқа петиналмас.□ «...раст гәп қилишқа петиналмас» — «Лав.» 5:1ни көрүң. [~19~]
25 Инсан балисидин қорқуш адәмни қапқанқа чүшүриду;
Бирақ кимки Пәрвәрдигарға таянған болса, у бехәтәр көтириләр.□ «бехәтәр көтириләр» — ибраний тилида бир сөз биләнла ипадилиниду.
26 Көп кишиләр һөкүмдардин илтипат издәп жүрәр;
Бирақ адәмниң һәқ-рисқи пәқәт Пәрвәрдигарниңла қолидидур.[~21~]
27 Наһәқләр һәққанийларға жиркиничликтур;
Дурус йолда маңған кишиләр яманларға жиркиничликтур.
■29:3 Пәнд. 10:1; 15:20; 28:7; Луқа 15:13
c «Бирақ баҗ-селиқ салған болса,...» — яки «бирақ парихор болса,..». e «Дурусларниң җенини болса, улар қәстләр» — башқа бир хил тәрҗимиси: «бирақ дуруслар уларниң җенидин хәвәр алар». g «Гадай билән уни әзгүчи киши бир зиминда яшар» — ибраний тилида: «гадай билән уни әзгүчи киши бир-биригә йолуқар».■29:15 Пәнд. 10:1; 13:24; 17:21,25; 22:15; 23:13
■29:16 Зәб. 36:36; 57:11-12; 90:8
■29:17 Пәнд. 13:24; 22:15; 23:13,14
~13~ «йолдин чиқип башпанаһсиз қалар» — бу ибарә ибраний тилида икки бислиқ бир сөз биләнла ипадиләнгән. ~15~ «Күнләрниң биридә униң бешиға чиқар» — башқа бир хил тәрҗимиси «Ахирда у (қул) өзигә пәрзәнттәк болуп чиқар».■29:23 Аюп 22:29; Пәнд. 15:33; 18:12; Йәш. 66:2; Мат. 23:12; Луқа 14:11; 18:14; Яқ. 4:6,10; 1Пет. 5:5
~18~ «...раст гәп қилишқа петиналмас» — «Лав.» 5:1ни көрүң. ~20~ «бехәтәр көтириләр» — ибраний тилида бир сөз биләнла ипадилиниду.