MARK 12

Jesus-di in yä̖ˀḏâapíˀin úuva áaphä̖ä̖ á̖yí̖ˀninbí̖ˀgeḏi ovâytu̖ˀan

1 Jesus-di in tsonnin nä́ˀi há̖hkangíˀin óˀgéḏí ovâytu̖ˀan: “Wí sen iˀúuvaˀáakhä̖hsaa, heḏi iˀ nava iphéˀahkhaayan, iˀ kꞌuu iwá iphoyä̖ä̖ iˀ úuva ipꞌomapꞌee-ígîˀ, heḏi wí tewhá tu̖wä̖ˀi-á ikꞌûˀ iví nava iˀá̖yí̖ˀnamíḏí. Heḏáháˀ iˀ nava wên senäˀ úuva áaphä̖ä̖ á̖yí̖ˀnin dimuuˀin ovâypíyémä́giḏi wíyá piˀwí nangepiye namää. 2 Iˀ úuva napꞌeˀyin dihayḏiho wí tꞌôeˀiˀ iˀ nava iwepiye óesan heḏânho in senäˀ dâynavapíyéˀannindi iˀ úuva nayä̖́muˀiˀ óemä̂äníḏí. 3 Hewänbo indi iˀ tꞌôeˀiˀ óeyâ̖ˀḏi óewhä̖́ḏi, heḏi manda̖ˀdibo óewáybun. 4 Heḏi iˀ sendá wíyá tꞌôeˀi-á óesan. Indi i-á pꞌóˀḏá óewhä̖́ḏi, heḏá jänäkí-á óeˀan. 5 Heḏá wíyá tꞌôeˀi-á óesandi-á óehay. Heḏá wây-á wên tꞌôeˀindá ovâysan. Wáy wên in ovâywhä̖́ḏi, wây-á wêndá ovâyhá̖nú. 6 Heḏi iví ayḏa̖ˀ ûnjoekandee, iˀ isígíˀiˀ. Nä́ˀiho tꞌä̖ˀgeḏiho in dâynavapíyéˀanninbíˀwepiye óesan. Natú̖, ‘Maḏân naví ay-á dînˀaˀgeení.’ 7 Hewänbo indá wéˀge dívíhéeˀandi ditú̖, ‘Nä́ˀi-ânkun namuu nä́ˀi hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí ûnjoepuwagíˀoˀiˀ. Jaho âyháyjí, heḏi nä́ˀi hä̖ä̖wí nayä̖́muˀi-á nanbîˀ-á gínmúuní.’ 8 Heḏiho iˀ ay óeyâ̖ˀḏi óehay, heḏi iˀ nava iweḏi óepꞌégi.”

9 Heḏi Jesus-di in tꞌowa ovâytsikaˀyan, “Hân nä́ˀi nava ivîˀ ûnmuuˀiˀ iˀa̖mí? Gá namääḏá in senäˀ dâynavapíyéˀannin ovâyhá̖a̖nú-í, ihayḏá iˀ nava-á wây-á toˀwêndá ovâypíyémä̂äní. 10 Bîntunnanpíˀan nä́ˀi híˀ Jôesi Táḏáví taˀnin diwe nataˀmuuˀiˀ:

Iˀ kꞌuu in tewhátehpaaˀin dâyjoegiˀandi-á,

nää shánkí natáyˀi kꞌuu tehpaa béˀḏí napóe.

11 Iˀ shánkí natsonjiˀi gin iˀan,

heḏi naˀin âymûˀḏi díháaˀan.”

12 In Huḏíyoví tsonnin dínhanginná Jesus-á nä́ˀi híˀ inbí̖ˀgeḏiho ihéeˀannin, heḏi didaˀ óepankáyjíˀin, hewänbo in tꞌowa dâykhunwôedaˀmáaḏí wíˀóepankêˀpí, heḏi iweḏi dimää.

Jesus tax wáˀâa i̖ˀgeḏi óetsikaˀyan

13 Tíˀúugéḏí in Huḏíyo tsonnindi wên Pharisee tꞌowa-á heḏá Herod-ví kꞌemaˀindá Jesus-víˀpiye ovâypunjôn hä̖ä̖wí óetsikaˀya̖míḏí. Didaˀ óekáyjíˀin híwó wíˀihíˀmáapíḏí. 14 Heḏi ûnpówáḏí óetu̖ˀan, “Há̖hkandiˀ, gínhanginná uví híˀ-á taˀgen úmuuˀin, u̖ˀḏá tꞌä̖hkí tꞌowa handa̖ˀbá ovâymáa, háa tꞌowa dínwänpicha̖a̖ waa háabo wíˀunmuupí, heḏiho taˀgendá Jôesi Táḏáví khuu i̖ˀgeḏá tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀ. Dítu̖ˀan, hânnan nanbí tsontun gíntû̖ˀ? Ti híwó namuu in Rome-winbí tsondi Caesar ây-tax-wáˀâa-íḏí háa joe? Ti gínkhâyˀä̖ˀ âywáˀâa-íˀin háa joí óetsikaˀya̖míḏí. Didaˀ é?” 15 Hebo Jesus ûnhanginná gin óetsikaˀmáaḏí inbí ánshaaho taˀge wíḏâymáapíˀin, heḏiho ovâytu̖ˀan, “Háaḏan dítayindeˀ? Wí denarius chä̖ˀ dînmáˀ naa dómúuníḏí.” 16 Ônmaaḏi ovâytsikaˀyan, “Toˀví tsꞌay-an nä́ˀi chä̖ˀ eeḏi ûnkꞌóe, heḏá toˀví khá̖wä̖́-á?” Óetu̖ˀan, “Gá Caesar-víˀinnân.” 17 Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Heḏáhoˀ, hä̖ä̖wí Caesar-vîˀ ûnmuuˀi Caesar-bá binmä́ä, heḏi wáˀ hä̖ä̖wí Jôesi Táḏávîˀ ûnmuuˀi-á Jôesi Táḏá-á binmä́ä.” Heḏi iví híˀḏí báyékí ovâyháaˀan.

In Sadducees-di Jesus óetsikaˀyan in dichuuˀin diwáywówápúuwí i̖ˀgeḏi

18 Nä́ˀin Sadducee tꞌowa Jesus-víˀpiye diˀä̖ä̖, hä̖ä̖wí óetsikaˀya̖míḏí. (In Sadducees-á dívíwä̖yundeˀ in tꞌowa dichuuˀin háˀto wíyá diwówápúuwí.) 19 Indi óetu̖ˀan, “Há̖hkandiˀ, Moses-di nä́ˀin tsontun dîntaˀnan: Wí sen âypíḏíbo nachuuḏi iví kwee waˀ ûnwówájiḏá, iˀ senbí tíˀûu ûnkhâyˀä̖ˀ iˀ kwee-áḏí ikhóˀyâ̖a̖-íˀin, heḏânho dä̂nˀâykwꞌôeníḏí iˀ páˀḏâyví khá̖wä̖́ ônhûuwíḏí. 20 Hebo ginnân napóe: Tsé ihay tíˀûuwin senäˀ dijiˀ. Iˀ shánkí páaḏéˀiˀ ikhóˀyâ̖ˀ, hebo âypíḏíbo nachuu. 21 Iˀ eeḏiˀi-á wáˀ iˀ kwee-áḏí ikhóˀyâ̖ˀ, heḏi nä́ˀi sen wáˀ âypíḏíbo-áho nachuu. Heḏi iˀ powageˀi-á hanbá ûnpóe. 22 Heḏi handa̖ˀ tꞌä̖hkí in tséḏí dijiˀin tíˀûuwin dínpóe, tꞌä̖hkí wíˀínbo iˀ kwee-áḏí dívíkhóˀyâ̖ˀḏi wêe wänbo wí ay wíḏâysógepí. Tꞌä̖ˀgeḏá iˀ kwee-á wáˀ nachuu. 23 Nä́ˀin tsé ihay tíˀûuwin iˀ kwee-áḏí dikhóhtsa̖a̖kwꞌônwän, heḏiho dítu̖ˀan, owáy tꞌowa wíyá diwáywówápóe ihayḏi, toˀwíví kwee-an ûnmúuní?”

24 Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Gindiḏân ípeḏeekwꞌó, wíˀúnhanginnáhpíḏí Jôesi Táḏáví taˀnin háa ûntû̖ˀnin, heḏá wáˀ wíˀúnhanginnáhpí Jôesi Táḏá-á hânho nakayˀin. 25 Owáy in ditꞌahánnin tꞌowa diwáywówápóe ihayḏi, senäˀdá kwiyä̖ˀdá háˀto wíyá dívíkhóˀyâ̖a̖-í, gá gindiḏi in makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀin waaginbá dimúuníḏân. 26 In tꞌowa dichuuˀin diwáywówápúuwí i̖ˀgeḏi dítsikaˀmáa, hewänbo bîntunnanpíˀan háa Moses-ví taˀnin diwe ûntaˀmuuˀin in wä̖́ä̖ˀi phéˀyä̖́vi nakojeˀ niˀgeḏi itaˀnan diwe. Ihayḏi Jôesi Táḏáḏí ginnân Moses óehéeˀan:

Naa-ân omuu Jôesi Táḏá,

Abraham-dá Isaac-á Jacob-á inbí Jôesi omuu.

27 Nä́ˀin senäˀ dichuu wänbo taˀgendi diwówájiˀ, gá Jôesi Táḏá-á in diwówájiˀinbí Jôesi dínmuuḏân, in dichumuuˀinbîˀ-á joe. Heḏânkun tꞌä̖hkí ípeḏeekwꞌó úvíwä̖yundeḏi in dichuuˀin háˀto diwáywówápúuwíˀin.”

In shánkí kayˀin tsontun

28 Wí sen in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀin diweḏiˀi natꞌoe dívíhíˀmáaḏí, heḏi Jesus-di híwóˀnin híˀ ovâymä́giˀin ûnhanginná, heḏiho Jesus-víˀpiye namääḏi óetsikaˀyan, “Wéˀinnan tꞌä̖hkí Jôesi Táḏáví tsontun diweḏi in shánkí kayˀin ûnmuu?” 29 Jesus-di óetu̖ˀan, “Nä́ˀinnân in shánkí kayˀin namuu:

Un Israel tꞌowa bítꞌôeyan,

Nanbí Jôesi iˀ shánkí natsonjiˀi namuuˀiˀ iˀ wêeḏa̖ˀ Jôesi naˀä́ndiˀ namuu,

30 heḏi undá únkhâyˀä̖ˀ nä́ˀi shánkí natsonjiˀiˀ unbí Jôesi únmuuˀi-á pín taˀgeḏi bînsígí-íˀin,

unbí píˀnä́ khóˀjé-á, unbí hâ̖a̖ iwá, unbí ánshaaḏá, heḏá unbí kay tꞌä̖hkíḏá.

31 Heḏi nä́ˀindá in eeḏiˀin tsontundá namuu:

Háa un wíˀbo úvípisígí waagibá

wéˀgen tꞌowa wáˀ bînsígíhûuwí.

Wây-á tsontun nä́ˀin wíjeví shánkí hayˀin namuuˀin wínakꞌóepí.”

32 Nä́ˀi Huḏíyoví khuu ovâyhá̖ˀoˀiˀḏi Jesus óetu̖ˀan, “Há̖hkandiˀ, híwó bihéeˀan. In taˀgen namuu untú̖ waa, wêeḏa̖ˀ Jôesi naˀä́n, heḏi wíyá Jôesi-á wínaˀä́npí, iˀḏa̖ˀ. 33 Híwó namuu animâa âyhûuwíˀin oe méesate eepiye âyphamää-íḏí Jôesi Táḏá âymä̂äníḏí, heḏá wíyá hä̖ä̖wí-á âymä̂äníˀin. Hebo shánkí híwóˀnin namuu Jôesi âysígí-íˀin nanbí píˀnä́ khóˀjé-á, nanbí hangintandá, nanbí kay tꞌä̖hkíḏá, heḏá wáˀ wây-á tꞌowa-á âysígíhûuwíˀin ívípisígí waabá.” 34 Jesus ûnhanginná nä́ˀi sendi híwóˀdi híˀ óemä́giˀin heḏi óetu̖ˀan, “U̖-á hí̖yä̖̂ä̖ḏa̖ˀ útáy unkhâymúuníḏí Jôesi Táḏáví tsonkhuu mânsígíkáyjíḏí.” Heḏi iweḏi tꞌä̖hkíḏíbo diwôedaˀpóe Jesus wíyá hä̖ä̖wí óetsikaˀyâ̖a̖míḏí.

Iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí, toˀví ay-an ûnmuu?

35 Jesus-di iˀ méesate hayˀi ee ovâyhá̖ˀoḏi ovâytu̖ˀan, “Heháaḏan in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀin ditû̖ˀ, iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesogekhâymáaˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí David-ví ây iweḏiˀiˀḏa̖ˀ ûnmuu? 36 Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi David óehá̖ˀandi David-bo ginnân natú̖:

Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí óetu̖ˀan naví tsondi hayˀiˀ,

‘Naví koˀḏíngéḏí ósoge,

heḏi uví hä́nmin dovâytꞌaaní heḏá uví mange wînkáaní.’

37 Nä́ˀi toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesogekhâymáaˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí David-dibo iví tsondi hayˀi gin óetu̖ˀoˀ. Gin namuuḏá háḏíḏanho David-ví ây iweḏiˀiˀḏa̖ˀmân ûnmúuní?”

Jesus iví khä̖geˀnin itu̖ˀan in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀin waaginbá wíḏimúunípí

In báyékí tꞌowa híhchangiḏi dívítꞌôeyande Jesus-di ovâyhá̖ˀoḏi. 38 Ovâytu̖ˀan, “Nä́ˀin tꞌowa Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀin dimuuˀinbíˀweḏi bíˀá̖yîngiˀan. To whaaḏiˀin ditoˀondi dijiˀ dâykeeya̖míḏí toˀwên dimuuˀin, heḏá ovâyhí̖ˀan tꞌowaḏi aˀgindi ovâysengitu̖ˀâ̖a̖míˀin iˀ búˀ pinge i̖ˀge dijiḏi, 39 heḏá wáˀ in Huḏíyoví méesate eeje heḏá nashánkíˀeeḏináˀ dihayḏá in tsonninbí soge eeḏi dívíkwꞌôeníˀin didaˀ. 40 Kwiyä̖ˀ inbí senäˀ dínchuuˀinbí tewhá ovâykweeḏeˀ, heḏáháˀ thaa tꞌä̖hkí dívíjûusuˀoḏi híwóˀnin dimuu waagi dívípiḏaˀoˀ. Gin dívíˀoḏi Jôesi Táḏáḏí shánkí ovâytuhchä̖nukhâymáa.”

Wí kwee iví sen ûnchuuˀi-á iví chä̖ˀ tꞌä̖hkí Jôesi Táḏávíˀpiye imä́gi

41 Jesus iˀ méesate hayˀi íve iˀ chä̖ˀ phébay núˀ isógeḏi in tꞌowa inbí chä̖ˀ dâykuuḏeḏi ovâymúndeˀ. Báyékí in koḏitꞌowa dimuuˀindá báyékí dâychä̖ˀkuuḏeˀ. 42 Heḏi wí kwee iví sen ûnchuuˀi sehkanäwó nawówájiˀi-á napówáḏí wíje chä̖ˀ pꞌíˀin itógi, hí̖yä̖̂ä̖ḏa̖ˀ iˀ chä̖ˀ namuu. 43 Heḏi Jesus iví khä̖geˀnin iwéˀgeˀandi ovâytu̖ˀan, “Taˀgendi wâytu̖ˀâ̖a̖mí, nä́ˀi kwee iví sen ûnchuuˀi sehkanäwó nawówáji wänbo iˀ chä̖ˀ phébay iwe shánkí itógi tꞌä̖hkí in wéˀgen dâykuuˀinbíˀweḏi. 44 In wéˀgendáho iˀ chä̖ˀ dínphaḏe iweḏi dívímä́gi, hewänbo nä́ˀi kwee-á báyékí ûnkwꞌóhpí wänbo hä̖́yú̖ imáaˀi tꞌä̖hkí itógi — iví wówátsi iˀa̖mígîˀ tꞌä̖hkí imä́gi.”

<- MARK 11 MARK 13 ->