1 Nto mii bēsyēēt ake, kumii ꞉Yēēsu kwoomchinē biiko ng'ālyoontēētaab Yēyiin ām sakaramteetaab Tōōliilēētaab Keneesareet,[a] kōōruruukyi keey ꞉biiko chēē chaang'. Kiwunuk keey ꞉bichoo kut kuriich Yēēsu miisin. 2 Yooto, kukas ꞉Yēēsu mwēēnkōōsyēk alak āyēēng' chēē /kikiiyyoong'tēē tōōliil taban. Kimii ꞉biikaab mwēēnkōōsyēchoo kōōwuunē ānkuyēytooy nēētiinēk ām mwēēnkōōsyēchooto taban. 3 Yu kakas ꞉Yēēsu bichooto, kukuur nyēē /kikēēkuurēē Simōōni nyi ki nyeenyii ꞉mwēēnkēēt ake. Kulaany ꞉Yēēsu mwēēnkoonoo ānkumwoochi Simōōni kuwunukto takoonaata kisich kuwo bēēko sukunyōōr ꞉inee bārooyinto nyēē koomchinēē biiko ng'ālyoontēētaab Yēyiin. Kiwunukto mbo ꞉Simōōni mwēēnkoonooto ankulaany ꞉nkicheek āriit. Kōōbuur ꞉Yēēsu ng'wēny ām mwēēnkoonoo ānkwoomchi biiko ng'ālyoontēētaab Yēyiin.
4 Yu keewaany kumwoochi Simōōni kule, “Obe, baa, yuun chaang' bēēko bōōwiirchi nēētiinēk bēēko onam *burburiinēk.” 5 Kukētyi ꞉Simōōni kule, “Mokoryoontēēt, kokyaam booryēēt kuyyeech āmākēēnāmē kiy mbo kisich. Nteenee kuuyu 'keemwaay, +makeesyeem.”[b]
6 Nto bērē kusyeem, kunam burburiinēk chēē chaang' miisin kut wuu nyēē mākung'ētyo ꞉nēētiinēk.[~3~] 7 Yu kakas ꞉Simōōni kuu nyooto, kukuurēē āwut chōōrōōnuutēkwaa chēē kināmiisyootē tukul bokuyēētyēēchi kukālāb burburiinēchoo. Kubeeta ꞉choo mwēēnkēēng'waa. /Kikiinēm burburiinēk chēē kiinyiit mwēēnkōōsyēk tukwaay kut wuu nyēē makuling'ta. 8 Yu kēēnkēt ꞉Simōōni kiyēē kaakuyeyakay, kukutunyēē taayeetaab Yēēsu ānkumwoochi kule, “Ibakaaktaa ōō, mokoryoontēēt, ntēē ākoo āchoolwookēnoot nyēē mēērooko mbo ālēēkitēēniing'.”[~4~] 9 Kimwooy ꞉Simōōni kuu nyooto, kuuyu kiilat ꞉inee miisin āk biiko choo kiboonto keey ām burburiinēk chēē kinam. 10 Kiilat ꞉nkicheek Yāākōbō ākoo Yoowaana wērichoo kibo Sebetaayo, choo kiyēyiisyootē āk Simōōni. Kumwoochi ꞉Yēēsu Simōōni kule, “‑Mēēmuy! Kāmēētēēnāmootē burburiinēk kung'eetee raat ānkuwo taay, nteenee +mēēyisunootē biiko.” 11 Yu /kāākēēmwoochi kuu nyooto, kukwaanee mwēēnkōōsyēkwaa ākoy sakaramteet ānkubākookyi tukuuk tukul yooto sukuyēk rubiikaab Yēēsu.[~5~]
12 Nto mii bēsyēēt ake, kuruutoochi ꞉Yēēsu *kiriinkēēt ake. Kichō ꞉chiito ake nyēē kiboonto *makereenik.
15 Nteenee /kikiibaraastaat ng'aleechaa miisin kuyit komoswookik tukul chēbo kōōroonooto. Yu kakas ꞉biiko ng'aleechaa, kuwoolchi Yēēsu bokuyēbchi yiit /ānkiisoob.[~7~] 16 Kichāmē ꞉Yēēsu kuwēētii wōlēē mālēēkitēē ꞉chii wokusooyē.[~8~]
17 Nto mii bēsyēēt ake, kumii ꞉Yēēsu kōōnēētiisyē, kimii *꞉Farisaayeek alake ākoo kāānēētikaab kiruutēk yooto. Kikwoonēē ꞉bichoo Yēērusālēēm ākoo saang'ta ake tukul ām yēēmēētaab Kalilaaya ākoo yēēmēētaab Yuuteeya. Kiyēyiisyēē ꞉Yēēsu kāāmuukēywēēk kukwaanee wōlēē mii Yēyiin kōōsoobēē biiko.
18 Yooto, kuyit ꞉biiko alake chēē kiimutu chiito ake nyēē kisōnkōchoot kukālāboonunēē tiirbeet. Kisyeem ꞉bichoo kule kubilbil biiko choo kikiiruruukyi keey yooto sukunyōōr Yēēsu, 19 nteenee maneemuuch. Kunyoo, kulaany kōōto barak ānkubut tukuuk chēē /kikeesyebee kutook ꞉koong'ta nyēē kēēyokooytēē chiichoo kumii tiirbeet ākoy yēē kimii ꞉Yēēsu.
20 Yu kēēnkēt ꞉Yēēsu kule kēēkoosēē keey inee ꞉bichoo, kumwoochi chiichoo kisōnkōchoot kule, “Wēnyoo, /kākēēnyōōwuung' kaat ām choolwookātēēng'uung'.”[~9~] 21 Kukāsē ꞉Farisaayeechaa ākoo ꞉kāānēētichoo bo kiruutēk kuu nyooto, kumwaayee moo kule, “Yibē keey ꞉chiichi kule inee ku ng'oo ēē? Bērē tōōs inee ku Yēyiin? Ng'oo ꞉ake nyēē imuuchē kunyōōchi biiko kaat ām choolwookātēēt yoo mā Yēyiin nkit?”[~10~] 22 Kiinkētē ꞉Yēēsu kiyēē kimii ꞉bichoo kōōsōōtē. Yooto, kuteebee kule, “Ām nee soosoot ꞉akweek kuu nyooto? 23 Nkōnō ꞉nyēē kuskus, āmwoochi chiichi kule, ‘/Kākēēnyōōwuung' kaat,’ nto āmwoochi kule, ‘Ng'eet, ānkiiwēēsyēt’? 24 Ōkāsē ra kule āboontē anii, *Wēritaab Chii, kāāmuukēy ām kōōrooni ānyōōchi biiko kaat ām choolwookātēēt.” Yooto, kumwoochi chiichoo kisōnkōchoot kule, “Yyoony ankiinam tiirbeeng'uung' ānkiiwēēchi keey kaa.”[~11~] 25 Kung'eet ꞉chiichoo areet akeenke kukāsē ꞉biiko tukul ankunam tiirbeenyii ānkuwēēchi keey kaa. Kiikaastaat ꞉chiichoo Yēyiin miisin.
26 Kiilat ꞉chii ake tukul nyēē kimii yooto ānkumuy miisin. Nto tēē yoo, kookaastaat Yēyiin kut kōōyēēchinē kumwooyē kule, “Kaakeekas ra ng'ālyoo nyēē ‑/mākyoomu.”
27 Kumii ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii kung'ēētyēē kiriinkoonooto, kukas chiito ake nyēē /kikēēkuurēē Laawi[~12~] kumii kēryō kōōruruuchē *syuuruut. Kumwoochi ꞉Yēēsu chiichoo kule, “Irubwaa!” 28 Kubākooktooy ꞉nyoo kāāruruukiisyoonoo bo syuuruut ānkurubē Yēēsu.[~13~] 29 Nto yityo kumwoochi ꞉Laawi Yēēsu kule kuruutoochi ām kanyii. Kucham ꞉Yēēsu.
30 Nteenee kiing'unyng'uunkyi *꞉Farisaayeek āk kāānēētikaab kiruutēk rubiikaab Yēēsu kule, “Ntēē ō-āmchiintōōsii āk kāāruruukichu bo syuuruut ākoo mbo alak chēē ‑/mākiiriiku!” 31 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Chēēng'ootē ꞉biiko choo imnyoontōōs kāānyooyiintēēt āmēēbērē chēēng'ootē ꞉choo sobchootiin. 32 Kichāākuurē ꞉anii biiko choo choolwookēnootiin āmā choo isōōtē kule churtootiin.”[~15~]
33 Nto mii yoo, kōōng'unyng'uunyiis ꞉biiko alake kumwoochinē Yēēsu kule, “Ntēē *kirē ꞉rubiikaab Bātisāniintēēt Yoowaana ākoo chēbo Farisaayeek āmiisyēēt ānkusooyē āmākirē ꞉cheekuuk?”[~16~] 34 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “‑Mēērukuutē keey ꞉chōōrōōnuutēkaab saanteetaab leekwa ām saakweetaab kooyēēy yoo boonto keey saanteet. 35 Nteenee yitu ꞉bēsyēēt nyēē +/mākiinēmunēē saantaanaa wōlēē mii ꞉chōōrōōnuutēkyii. Yooto nanyuun ꞉yēē makoorukuut keey ꞉chōōrōōnuutēkyii.”
36 Kōōboorchinēē ꞉Yēēsu bichoo tyoonkōōchēēt kule, “/Mākēētilē ankeet nyēē tākulēēl /ānkēēkinēē sireet nyēē yoos. Yoo /kakeeyey kuu nyooto kusirinyāktōōs ꞉ankaanaa ānkung'ēti yooto kubarayiit ꞉koong'ta miisin. 37 ‑/Mākēēroonkyinē mbo kibkeetiis choo /kātākēēyēyē wōōnkit nyēē yoos. Yoo /kakeeyey kuu nyooto, kōōtōlē ꞉wōōnkit kuwasta keey ꞉kibkeetiisyek. 38 Māchāktōōs /kēēroonkyinē kibkeetiisyek choo /kātākēēyēyē wōōnkit nyēē lēēl. 39 Yoo kiikunooyēē ꞉chii ātēbuutēkyii choo bo kēny, mēēbērē chāmē kurub kāānēētiisyēēt nyēē lēēl, kuuyu isōōtyēēchinē kule tōōs kāroomēch ꞉ātēbuutēchoochii.”
<- Luuka 4Luuka 6 ->-
a /Kēēkuurēē Tōōliilēētaab Kalilaaya ām āsiiswēk alak kule Tōōliilēētaab Keneesareet.
5:5 Yoowa. 21:3
5:6 Yoowa. 21:6
5:8 Luuka 18:13
5:11 Mat. 8:21-22
5:14 Laawi. 14:2-32; Māārkō 5:43; Luuka 17:14
5:15 Māārkō 7:36
5:16 Māārkō 1:35; 6:46; Luuka 3:21; 6:12; 9:18, 28-29; 11:1; 22:39-46; Yēyuut. 12:5
5:20 Māārkō 2:5
5:21 Tyēēn. 130:4; Isa. 43:25
5:24 Yoowa. 5:36
~12~ /Kikēēkuurē Laawi ām kaayneet ake kule Mataayo.5:28 Mat. 8:21-22
5:29 Mat. 9:10
5:32 Luuka 19:10
5:33 Mat. 6:16-17; 11:18-19