1 Kuwo ꞉Yēēsu lētuunoo Yēērusālēēm wōlēē kimii kuyēyēē ꞉Yuutayeek saakweet. 2 Kimii ꞉kibōōyto ake nyēē kilēēkitēē yēbo Oreetaab Kēēchiirēk nyēē kikiimuut ꞉kēēlwookik muutu chēē kitinyē wuurwēēt. /Kēēkuurē yooto ām kuutiitaab Yuutayeek kule Beteesta. 3 Kimii ꞉biiko chēē kimnyoontōōs chēē kimurēē keey ng'wēny ām kēryōōsyēchooto. Kikōryootiin ꞉alake, kusōnkōchootiin alake āk chēē kichunkutootiin.[a] 5 Kikiikusyēn ꞉akeenke ām bichoo kēnyiisyēk sosom āk sisiit. 6 Yu kakas ꞉Yēēsu chiichooto kukārintit ām yooto kōōnkēt kule kikiikusyēn kēnyiisyēk chēē chaang'. Kuteebee chiichooto kule, “Imāchē isob?” 7 Kuwālchi ꞉chiichoo kule, “Mokoryoontēēt, māmii ꞉chii nyēē kawiira kibōōyoo yoo wērwērē keey ꞉bēēko. Yoo kātāāsyēēmē, kāsimkōōwut ꞉ake kēny.” 8 Kumwoochi ꞉Yēēsu kule, “Ng'eet ankiinam kisyeereeng'uung' ānkiiwēēsyēt.” 9 Kusob ꞉chiichooto bakeenke. Kinam kisyeereenyii ānkuwēēchi keey![~2~][~3~]
15 Kiwokumwoochi ꞉chiichoo kāāntōōyichoo bo Yuutayeek kule Yēēsu nyi kiisoobē inee. 16 Yooto, kutoow kāāntōōyichoo bo Yuutayeek kuwus Yēēsu kuuyu kiisoobiis ām bēsyēētaab *Sabaato. 17 Kumwoochi ꞉Yēēsu kāāntōōyichoo kule, “Tākuyēyiisyē ꞉Baaba anii, kunyoo āyēyiisyē ꞉nkanii.” 18 Kiyey ꞉ng'aleechaata kusyeem ꞉kāāntōōyichoo kubakach Yēēsu. Kimāmāchē baateey kubakach kuuyu kiisoobiis ām bēsyēētaab Sabaato, nteenee kuuyu kimwooy kule kwaan ꞉Yēyiin, ng'ālyoo nyēē ibooru kule kii-āyēēchēē keey ꞉inee Yēyiin.[~7~]
19 Kunyi, kimwoochi ꞉Yēēsu bichoo kule, “!Kāāmwoowook, māyēyēē keey ꞉Leekweet ng'al nkit, nteenee kāsēē Kwaan. Kunyoo, kiyēē yēyē ꞉Kwaan, kuyēyē ꞉nkinee Leekweet kiyooto.[~8~] 20 Chāmē ꞉Kwaan Lakwanyii ānkōōboorchinē kiy ake tukul nyēē yēyē ꞉inee. Mākōōboorchi mbo tukuuk chēē biirē chēbo ra ankumoolat ꞉akweek tukul ng'aleechaata.[~9~] 21 Kuu yoo ing'ēētē ꞉Kwaan chii nyoo kaakume ānkōōkoochi soboonto, kōōkoochinē ꞉nkinee Lakwanyii biiko soboonto choo kaakucham kōōkoochi.[~10~] 22 ‑Mēētiilchinē ꞉Kwaan chii ng'al. Nteenee kiikōōkoochi Lakwanyii kāāmuukēywēēk tukul kōōtiilchi biiko ng'al,[~11~] 23 sukung'eet kukoonyit ꞉biiko tukul Leekweet kuu wōloo koonyititooy Kwaan. Nto chii nyoo mākoonyitē Leekweet kumākoonyitē nkinee Kwaan nyoo kiiyooku.[~12~]
24 !Kāāmwoowook, chii nyoo kāsē ng'aleekyuu ānkōōkoosēē keey Baaba nyoo kiiyookwoo, kunyōōru ꞉chiichoo *soboontaab kibchuulyo. Kiikusiirtēē meet ānkunyōōr soboonto nyēē ‑/mēēkiitiilchinē ng'al.[~13~] 25 !Kāāmwoowook, mii kuyitu ꞉bēsyēēt, ankookuyit ꞉bēsyoonooto yēē makukas ꞉biiko choo kiikubootyo kiyēē mwooyē ꞉Lakwataab Yēyiin. Nyōōru soboonto ꞉biiko choo kēēyēnchi ng'aleechaa. 26 Kuu yoo chōōnēē ꞉soboonto wōlēē mii ꞉Kwaan, kiikuyey ꞉Kwaan kuchōōnēē ꞉soboonto wōlēē mii ꞉Leekweet.[~14~] 27 Kiikōōkoochi ꞉Kwaan kāāmuukēywēēk kōōtiilchi chii ng'al, kuuyu *Wēritaab Chii ꞉inee. 28 ‑Moolat ng'aleechu. Makuyit ꞉bēsyēēt nyēē makukas ꞉biiko tukul choo kiikubēk kuutiinyuu, 29 nto yooto makukwaanee mbēērōōsyēkwaa. Choo kiikuyey ng'aleek chēē kāroomēch mākunyōōr soboonto nyēē lēēl. Nteenee mākubootyo ꞉choo kiikuyey ng'aleek chēē miyootēch. 30 ‑Māāyēyēē keey kiy, nteenee ātiilē baateey kiyēē mwoowoo ꞉Baaba ānkubo man, kuuyu ‑māāyēyē kiyēē āmāchē, nteenee āyēyē kiyēē māchē ꞉nyoo kiiyookwoo.[~15~]
31 Nto kaang'alaalee keey, nto kaayey kiy nyēē māchāmē ꞉biiko. 32 Nteenee mii ꞉ake nyēē ng'āloolēēnoo anii ānkāānkētē kule kiyēē mwoowu kurubta keey anii kubo man. 33 !Kyōōyooktē ꞉akweek biiko kuba wōlēē mii ꞉Yoowaana ānkiikumwoowook ng'aleek chēbo man kurubta keey āk anii. 34 ‑Māāmoong'tēē keey kiyēē mwooyē ꞉biiko kurubta keey āk anii, nteenee āmwooyē kuu nyooto /sikiiraraachaak.[~16~] 35 Ki nōmōryoo ꞉Yoowaana nyēē kiikoochinē biiko lēbkēēyyēēt ānkyōōng'ērēkyi ꞉akweek lēbkēēyyoonooto kibo bēsyōōs chēē ng'ēri. 36 Nteenee mii ꞉tukuuk chēē nyikiisēch kusiir ng'aleek choo kimwoowu ꞉Yoowaana. Chooto ku tukuukaab kwōng'uut choo kiikōōtōōrwoo ꞉Baaba kule ayey. Ibooru ꞉chooto kule Baaba ꞉nyēē kiiyookwoo.[~17~] 37 Kiikumwooy ꞉nkinee Baaba wōlēē āwuuyē ꞉anii. Manookas kuutiinyii amanookas eernyii,[~18~] 38 āmēēbērē kyoonam ng'ālyoontēēnyii kuuyu ‑mōōyēnchinē nyi kiiyooku ꞉inee.[~19~] 39 Kyoocham ōrōōtootē siruutēk miisin ōbērē tōōs yoo kooyey kuu nyooto +mōōnyōōru *soboontaab kibchuulyo. Ntēē mwoowu ꞉siruutēchuutēchu wōlēē āwuuyē ꞉anii,[~20~] 40 ānkoo kuwuu nyooto, ‑mōōchāmē okwaa wōlēē āmiitē sōōnyōōru soboontaab kibchuulyo.
41 ‑Māāmoong'tēē keey kule kusilo ꞉biiko,[~21~] 42 nteenee ānkētook wōlēē ōwuuyē. Ānkētē kule ‑mōōboontē chamateetaab Yēyiin ām moonikwook. 43 Kyāāchōō wōlēē ōmiitē ām kaayneetaab Baaba, nteenee otay otaachaa. Nto yoo kāchō ꞉chiito ake ām kaayneenyii nkit, ōchāmē ꞉akweek nyooto. 44 Ōmuuchē raat ōyēnwoo kule nee yoo bērē ꞉chii ām akweek nto /kēēsil kusiir yēē kātōōchēēng'ē kusilook ꞉Yēyiin?[~22~] 45 ‑Moosoot naas kule +maamwaaytaak ꞉anii ām wōlēē mii ꞉Baaba. Nteenee chiito nyēē mwooytook ku *Muusa nyoo ōyēēlchinē ām kāāsōōtēywēēkwook. 46 Nto kyōōyēnchi Muusa, nto kōōyēnwoo kuuyu kisir ꞉Muusa ng'aleek kurubta keey āk anii.[~23~] 47 Nteenee yoo ‑mōōyēnchinē kiyēē kisirē ꞉Muusa ii, ōyēnchi kule nee kiyēē āmwooyē ꞉anii?”[~24~]
<- Yoowaana 4Yoowaana 6 ->-
a /Kikēētāsyi ām siruutēk alak ng'aleechu: ānkikānyē kuwērwēr keey ꞉bēēko. /Kikēētāsyi ām siruutēk alak subak kērēywoontēētaab 4: Kicham kurēku ꞉malayikeetaab Yēyiin kibtaman ānkuwērwērē bēēko. Nto chiito nyoo kāsimkōōwut kibōōyoo yoo kāwērwērākiis ꞉bēēchoo, kusobēē bōōr ake tukul nyēē kōboonto.
5:9 Māārkō 2:10-11
5:9 Māārkō 2:27-28; Yoowa. 5:16, 18; 7:21-22; 9:14
5:10 Chuy. 20:8-10; Cherem. 17:21-22
5:13 Mat. 8:18; 13:36; Yoowa. 6:15; 11:54; 12:36
5:14 Mat. 12:45; Yoowa. 8:11; Yāāk. 5:16
5:18 Yoowa. 1:34; 3:35; 7:1; 8:16, 19; 10:17-18, 29-38; 14:8-11, 20, 28; 15:9-10; 16:27-28; 17:1-26
5:19 Yoowa. 1:34
5:20 Yoowa. 3:35
5:21 Yoowa. 11:25
5:22 Yoowa. 3:18; 5:27, 30; 9:39; 12:47-48; Yēyuut. 10:42; 1Yoowa. 2:28; Yuuta 14-15
5:23 Filib. 2:10-11
5:24 Yoowa. 3:16; 5:22; 8:51; 10:28; 11:25-26; 14:6; 17:2; 20:31; 1Yoowa. 2:25; 3:14; 5:11
5:26 Yoowa. 1:4
5:30 Yoowa. 4:34
5:34 Yoowa. 1:15, 19, 34
5:36 Yoowa. 4:34; 10:25, 38; 14:10-11; 15:24
5:37 Chuy. 20:19; Kiruu. 4:12
5:38 Mat. 22:29; Yoowa. 16:9
5:39 Luuka 24:27, 44; 2Tēm. 3:15-16; 1Bēt. 1:10-11
5:41 Yoowa. 7:18
5:44 Yoowa. 12:43
5:46 Kiruu. 18:15, 18; Luuka 24:27, 44; Yēyuut. 3:22, 26; 7:37; 13:32-33
5:47 Luuka 16:31
Languages