1 [a]Ja Yésus nyə a shîn lás lə́sʉ́ yé nə wɛ̂sh kúl búúd í ŋgə́ gwág yí, nyə á kyey kə Kapɛrnawûm. 2 Wúl lúlúú múúd í á dʉ jwú nə ozɨmbɨ təd yí í á bə nûŋ, lwaá dɛ́ á lâm í á ŋgə bwas ŋkí yáág nə́ í zə́ yə. 3 Lúlúú ózɨmbɨ nɨ í á ka gwádʉga Yésus. A mú kənd bʉ́baalɛ́ ocúmbá buud wâ *Oyúdɛn nə́ bwə́ kə́g jəgʉla nə nyə nə́ a zə́g lwag nyə lwaá dɛ́. 4 Ocúmbá buud bɔɔŋg bwə́ mú kə wɔ́ɔ́s wə́ Yésus, kə bul bul tɛ́ɛ́g nyə məbwə̂ nə́: «Muud ɛ́nɛ mə́ jəla nə́ wo kwííndʉ́g nyə, 5 nəcé á cɛɛl lwoŋ búúd jísʉ́, nyə wə́ nyə a lwɔ̧́ sə́ *mpáánzə́ minjɨ́ɨ́gʉ́lá nyísʉ́.»
6 Yésus mú ŋwa zhɨ́ɨ́, bə́nɔ́ŋ bwə́ mú kə. Nə́ bwə́ wál bá kə kumə njɔ́w, lúlúú ózɨmbɨ mú kənd óshwə́ bɛ́ nə́ bwə́ kə́g cɨ nə Yésus nə́: «Cwámba, kú bul ntágʉlə nyúúl, nəcé mə ampíyáyɛ́ nə́ wo nyííg mə́dɨ́ njɔ́w. 7 Gwə́ wə́ mə́ shígɛ́ kwey tʉ́təlí nə́ mə zə́g məmɛ́fwó zə bwəma nə wo yí. Jeg lás lásʉ́g, sɔ́ɔl məsáal waamə́ yálʉ́g. 8 Nəcé mə jɨ nə omása bwə́ ŋgə́ jwú nə mə wá. Mə jɨ nə́mə́ nə ozɨmbɨ mə́ ŋgə́ jwú nə ndɨ́ wá. Nyɔɔŋg yɛ̂sh mə́ é cɨ nə́ a kyéyʉg yɛ́, a kə; nyɔɔŋg mə́ é cɨ nə́ a zə́g yɛ́, a zə. Mə́ ká cɨ nə lwaá dâm nə́ í sáág gúl sâ, í sá gwo.»
9 Yésus nyə á faag njwû ozɨmbɨ ɛ́nɛ ja nyə á gwág á mə́ lás ntʉ́nɨ yí. A mú yid dʉ́g búúd bwə́ á ŋgə bɛ̧ nyə áncuncuma wá, nyə nə bwo nə́: «Mə́ jaaw bɨ́ nə́ mə afwóyɛ́ bwɛlɛ dʉ́g múúd nə fwámɛ́ búgə́ nda nyíga, tɛɛm bə kúl búúd *Izʉrəyɛ̂l dɨ̂» 10 Buud bwə́ á zə lwámád wá bwə́ mú nyiŋgə, kə njɔ́w mə́ lúlúú ózɨmbɨ, bwə́ mú kə kwey sɔ́ɔl məsáal mú mpwogɛ́.
11 Yésus nyə á ka kə ŋgwə́la á Nayîn, bə́nɔ̂ŋ *ompwíín bɛ́ nə bɔ́ɔ́l zhwog buud ɔ bwə́ á ŋgə kə. 12 [~2~]Bwə́ ŋgə́lə shísh ŋgɛɛ́ mpumbɛ́ ŋgwə́la, dʉ́g nə́, buud bwə́ ŋgə́ kə nə mbimbə nə́ bwə́ kə́ dʉl. Í á bə cʉ́gə́ lʉ́ mwân, nyɔɔŋgʉ́ njúl kúsə. Zhwog buud ɔ ŋgwə́la bwə́ á ŋgə lʉ́gal nyə.
13 Cwámba nyə á bul gwág cɛy lâm mwo dɨ́ ja nyə á dʉ́g kúsə́ múdá wɔɔŋg yí. A mú cɨ nə nyə nə́: «Kú ná ŋgə jɨɨ.» 14 A mú shísh kə kúnya nə taŋʉ́. Buud bwə́ á ŋgə ŋkɛ̂ny wá bwə́ mú shigʉla. Yésus mú lás nə́: «Mwâ ncwə́má, juumʉ́g! Mə́ cɨ nə wo ntɔ́.» 15 [~3~]Mbimbə mú wɔɔl ji njínjilî, tɛ́ɛ́d ntâg ŋgə́lə lás. Yésus mú ŋwa nyə nyiŋg yə nyɔ́ɔ́ŋgʉ̂.
16 [~4~]Buud bɛ̂sh bwə́ mú bə nə iŋkuŋkúúnd. Bwə́ mú ŋgə yə Zɛmbî məshwúmb bwə́ ŋgə́ cɨ nə́: «Məma *múúd micúndə́ mə́ wɔ́ɔ́s sə́dɨ́. Zɛmbî mə́ zə kwiid kúl búúd jé.» 17 Lâŋ mə́ Yésus í mú ŋgə kala nə́ ndɛɛ́ í mú kyey Yudéa yɛ̂sh nə cínɔŋg mə́koogʉ́ məkoogʉ́ yɛ̂sh.
18 Yuánɛs Nduu-buud nyə á ka gwág misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mínɨ myɛ̂sh nə *ompwíín bɛ́. Nyə á ka jɔ̂w óbá cínɔŋgʉ́, 19 a mú kənd bwo wə́ Yésus nə́ bwə́ kə́g jî nyə nə́: «Ye wo wə́ muud sə́ ŋgə́ bwánd nə́ a bá zə yɛ́? Ye sə́ kwóg ná bwánd íshús?» 20 Ompwíín ɔ́ Yuánɛs bwə́ mú kə wɔ́ɔ́s wə́ Yésus, bwə́ mú cɨ nə nyə nə́: «Yuánɛs Nduu-buud ŋgə ntɨ sə́ nə́ sə́ zə́g jî wo nə́: “Ye wo wə́ muud sə́ á ŋgə bwánd nə́ a bá zə yɛ́, ye sə́ kwóg ná bwánd íshús?”»
21 Nə́mə́ fwála dɔɔŋgʉ́ dɨ, Yésus mú lwag zhwog buud məbwas, shínal íjâm, yîl mə́jamb, bɛ̂ny zhwog wəancím-ncîm mísh. 22 [~5~]A mú bɛ̧sa nə buud Yuánɛs nyə á ntɨ wá nə́: «Kəgá jaaw Yuánɛs sâ bɨ́ mə́ dʉ́g yí nə sâ bɨ́ mə́ gwág yí. Wəancím-ncîm bwə́ ŋgə mpu dʉ́gya; mimbúmbwúgʉ́ mí ŋgə́ kyey tʉ́təlí, mizʉ́zaamə́ mí ŋgə yâl, wəakúmə́lwə̂ bwə́ ŋgə mpú gwág, mimbimbə mí ŋgə gwûm, iŋkúŋkwóŋʉ́lə í búúd í mú ŋgə gwág Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl. 23 Muud nyə́ é bə kú bwəma nə bɔɔgʉ́ mə́dɨ́ yɛ́, nywáá mə́ jəla.»
24 Ja búúd Yuánɛs nyə á ntɨ wá bwə́ mə́ nyiŋgə yí, Yésus mú zə lésha nə buud bwə́ á bə cínɔŋg áncuncuma wá; a mú cɨ nə bwo shú mə́ Yuánɛs nə́: «Ja bɨ́ á dʉ kə shí a shwééshá dɨ́ yí, bɨ́ á dʉ kə dʉ́g jɨ́? Ye gúl ká í dʉ́gə́ ntʉ̂ŋ nə fʉfə́? 25 Ŋkí í á shígɛ́ bə ntɔ́, bɨ́ á dʉ kə dʉ́g jɨ? Ye ŋgwɔ́l múud dʉ́gə́ bwáád íjimə́ í mímbwéédí? Mbɔ̂, buud bwə́ dʉ́ bwáád íjimə́ í mímbwéédí dʉ cʉgə cʉg álal-ŋkul wá bwə́ dʉ bə mínjɔ́w mí ójwú-buudʉd. 26 Ká bɨ á dʉ kə dʉ́g jɨ? Ye *muud micúndə́ mə́ Zɛmbî? Haaw, mə́ jaaw bɨ́ nə́ nyɔɔŋg bɨ́ á kə dʉ dʉ́g yɛ́ mə́ ntɔ̧ ŋkwóŋ múúd micúndə́ mə́ Zɛmbî. 27 [~6~]Nəcé nyə wə́ Zɛmbî nyə á cɨ nda jísə́ cilyá nyə́dɨ́ Kálaad dɨ́ nə́, nə́: “Dʉgɨ́! Mə zə́ kənd mbwiiŋgyɛ lâŋ waamə́ nə́ a kə́g wo shwóg kə kwambʉlə wo zhɨɨ́.”
31 «Mə kág ná yɨɨga kala búúd á múús nə ozə́? Mə kág cɨ nə́ bʉ́sə ntʉdɛlɛ? 32 Bʉ́sə nda ikágə́ bísə́ shishɛ̧́ ísɛɛŋgyá dɨ́ yí, bíl í ŋgə́ kámbʉla nə bílʉ́gá nə́: “Sə́ mə́ lwɔ̧́ bɨ́ ilúlwóŋ í ábulya məkə̂l, bɨ kú sáág; sə́ mə́ nyiŋgə wá míŋgwa mí shwɨy, bɨ kú jɨɨ”. 33 [~9~][~10~]Ntɔ́ wə́ í ŋgə́ bə ɛ́ga; Yuánɛs Nduu-buud nyə á zə, kú də ídɨ́y-dɨ̂y, kú ŋgul mə́lwəg; bɨ nə́: “A jɨ nə jamb.” 34 [~11~]Mwân mə Múúd mə́ zə, a ŋgə́ də a ŋgə́ ŋgul, bɨ nə́: “Nyɨ́nɨ jisə ndə̂l dəg, ŋgulɛ məlwəg. A jɨ nə́mə́ shwə́ oŋwɛnyɛ ɔ tóya nə osɔ́ɔl ɔ *mísə́m.” 35 Njɨ buud bɛ̂sh bwə́ ŋgə́ bɛ̧ fʉg mə́ Zɛmbî wá bwə́ ŋgə lwó nə́ jísə jɔ̧jɔ̧ sâ.»
36 [~12~]Ŋgwɔ́l *Farizyɛ̂ŋ nyə a jɔ̂w Yésus nə́ a kə́g nyə́dɨ́ njɔ́w bá bwə́ kə́ də. Yésus mú kə nyíi njɔ́w mə́ Farizyɛ̂ŋ wɔɔŋgʉ̂ kə ŋwa jiya shú də́lə. 37 [~13~]Ŋgwɔ́l múdá nyə á dʉ bə sɔ́ɔl *misə́m cínɔŋg ŋgwə́la, nyə á ka mpu nə́ Yésus jɨ wə́ Farizyɛ̂ŋ ɛ́nɛ, a ŋgə də. Ká dʉ́g ɨɨ́, mudá wɔɔŋgʉ̂ mə́ wɔ́ɔ́s, a zág nə labínda fúfuundú *alʉbátrə[~14~] dɨ̂. 38 A mú zə tɔ̂w Yésus mpʉ́sə, ŋgɛɛ kɔ́ɔ́mb mə́kuú. A mú dʉ jɨɨ, dʉ bweesh Yésus məkuú nə məzhwíílɛ nə́ ndɛɛ́ a fîm nyə mwo nə shilú jé, a músə ŋgə ywó nyə mwo nə mpu, a nywɔ̧ mwo labínda. 39 [~15~]Ja Farizyɛ̂ŋ nyə a jɔ̂w Yésus yɛ́ nyə á dʉ́g sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ wɔɔŋg yí, nyə á ŋgə lás nyə́dɨ́ lámʉ́d nə́: «Muud ɛ́ga mbə̂m bə *múúd micúndə́ mə́ Zɛmbî, ŋki a mə́ mpu múdá ŋgə́ kúnya nə nyə ɛ́ga mbií múdá á jísə́ yí, a mpu nə́ a jisə sɔ́ɔl misə́m.»
40 Yésus mú lás cɨ nə nyə nə́: «Shímun e, mə́ cɛɛl jaaw wo gúl sâ.» Shímun nə́: «Yɨ́ɨ́gʉli, jaawʉ́g.» 41 «Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə nə buud obá bwə́ mbíd nyə mpwə́lá; ŋgwɔ́l nə mpwə́lá odanarî mitəd mitɔ́ɔn, ŋgwɔ́lʉ́gá nə odanarî məwûm mə́tɔ́ɔn. 42 [~16~]Nda bwə́ áshígɛ́ bə nə *mwaanɛ̂ bwə́ nyíŋg nyə yɛ́ nə́, nyə á shwal bɨ́d bwo nə mpwə́lá nyɔɔŋg. Búud obá ónɨɨ́d, nyáyɛ́ nyə é bul cɛɛl múúd mpwə́lá wáŋ yɛ́?» 43 Shímun mú bɛ̧sa nə́: «Mə tə́dʉ́gá nə́ í é bə nyɔɔŋg á mə́ bɨ́d nə məma mpwə́lá yɛ́.» Yésus nə nyə nə́: «Wo mə́ sámb mbií í jə́la yí.»
44 [~17~]Yésus mú yid wə́ mudá, nyə nə Shímun nə́: «Wo mə́ dʉ́g múdá ɛ́ga? Mə ámə nyíi wa wódɨ́ njɔ́w, wo shígɛ́ shwú mə məjúwó məkuúd; njɨ nywáá, a mə́ gusa mə məkuú nə məzhwíílɛ mɛ́, a fîm mə mwo nə shilú jé. 45 Wo shígɛ́ nə́mə́ ywó mə mpu; njɨ nywáá, tɛ́ nyə́ ámə nyíi wa yí, a jɨ njɨ a ŋgə́ ywó mə məkuú. 46 [~18~]Wo shígɛ́ nywɔ̧ mə məwúdə́ lúúd; njɨ nywáá mə́ nywɔ̧ mə labínda məkuúd. 47 Gwə́ wə́ mə́ ká jaaw wo nə́, misə́m myɛ́ mí á tɛɛm bulya nda jɨ́, a mə́ bii íjuugá yâ misə́m myɔɔŋg myɛ̂sh; gwə́ wə́ á búl bə nə cɛɛlí nə mə yí. Nəcé, muud bwə́ dʉ juu nə isâ cíg-cîg yɛ́ a dʉ nə́mə́ bə nə cɛɛlí cíg-cîg.» 48 [~19~]A músə cɨ nə mudá nə́: «Wo mə́ bə nə ijuugá nə misə́m myô.» 49 Buud bwə́ á bə dína dɨ́ wá bwə́ mú ŋgə lás bwə́dɨ́ mílámʉ́d nə́: «Nyáyɛ́ múúd ɛ́ga nyɛ? A bə́lɛ́ juu múúd nə misə́m?» 50 [~20~]Yésus mú cɨ nə mudá nə́: «Wo mə́ *dʉ́g cʉg nəcé búgə́ gwô. Wɛɛ kaág nə́ shɛɛ.»
<- Lúkas 6Lúkas 8 ->7:1 Mat 7.28
7:12 1Oj 17.17
7:15 1Oj 17.22-23
7:16 1.68; 19.44 múúd micúndə́: Mat 16.14; 21.11, 46; 26.68; Mak 6.15; 8.28; 14.65; Luk 7.39; 9.8, 19; 22.64; 24.19; Yuá 4.19; 6.14; 7.40; 9.17
7:22 4.18-19; Mat 11.5
7:27 Mal 3.1; MmN 23.20; Mak 1.2; Luk 1.76
7:29 Mat 21.32
7:29 3.7, 12
7:33 Mat 9.14; Mak 2.18; Luk 5.33
7:33 1.15
7:34 Mat 9.10
7:36 11.37
7:37 Mat 26.6-7; Mak 14.3
~14~ alʉbátrə: Nyə á bə dúl váál kwóógʉ́, bwə́ á dʉ mɛ̧ ifúfuundú í bwɨ̂l nə ndɨ́ yí.7:39 7.16
7:42 Mat 18.27
7:44 Mət 18.4; 1Tm 5.10
7:46 Sôm 23.5
7:48 5.20; Mat 9.2; Mak 2.5
7:50 Mat 9.22