SAN LUCAS 6

Los discípulos recogen trigo en el día de descanso

1 'Na c'o pa c'o mi söya c'o mi menzumü a Israel, e Jesús 'ñe c'o o̱ discípulo mi cjogüji nu ja mi cja o ndëxü. C'o discípulo mi tücüji o ñirëxü, mi tjõ't'ü co o̱ dyëji, cja ma zaji. 2 Mi cãrã ja nzi c'o fariseo c'o o xipji c'o discípulo:

―¿Jenga i̱ṉ tücüji o ñirëxü? Maco mama c'ü o̱ ley Mizhocjimi c'ü dya sö rá cjaji a cjanu yo pa yo rí söyaji.

3 O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji:

―Nu'tsc'eji ya i̱ xörügueji nu c'ü o tsja e David 'ñe c'o mi dyoji, 'ma ya mi sant'aji; maco dya i̱ṉ so'büji angueze. 4 O cjogü e David cja o̱ ngumü Mizhocjimi nu ja ma sjũ. Cjanu o jñü c'ua c'o tjõmëch'i c'o mi jũsp'üji Mizhocjimi nu. Nuc'ua e David 'ñe c'o mi dyoji o ziji c'o tjõmëch'i. Maco mama c'e ley c'ü dya cjó mi sö ro zi c'o; mi nguextjo mböcjimi c'o mi sö ro zi c'o.

5 O sido o ña e Jesús o xipjiji:

―Nutscö rvá ẽcjö cja Mizhocjimi, sö rá mangö ja rgui sũpüji yo pa yo rí söyaji, embeji c'o xöpüte 'ñe c'o fariseo.

El hombre de la mano seca

6 Nuc'ua c'ü xe 'na nu pa c'ü mi söyaji, o cjogü e Jesús a mbo cja c'e nintsjimi. Cjanu o jíchi c'o nte. Mi bübü nu 'na bëzo c'ü mi dyot'ü o̱ jodyë. 7 C'o xöpüte 'ñe c'o fariseo me mi jandaji e Jesús, mi nuji cjo ro jocü o nte c'e pa c'ü mi söyaji. Mi jodüji ja rvá ngöt'üji e Jesús cja c'o pje mi pjëzhi. 8 E Jesús ixmi pãrã c'o na s'o c'o mi mbeñe anguezeji. O xipji c'ua c'e bëzo c'ü mi dyot'ü o̱ dyë:

―Böbügue, rgui 'ñeje a nde, eñe.

Cjanu o böbü c'ua c'e bëzo o ma a nde. 9 Nuc'ua e Jesús o xipji c'o xöpüte 'ñe c'o fariseo:

―Rá cja'c'üji 'na t'önü. ¿Ja ngue c'ü mama c'ü ín leygöji rá cjaji yo pa yo rí söyaji? ¿Cjo mama rá cjaji c'o na jo o rá cjaji c'o na s'o? ¿Cjo mama rá pjös'üji yo nín minteji o rá pö't'üji?, eñe.

10 Nuc'ua e Jesús o nguinch'i na jo texe c'o nte c'o mi cãrã a jmi. Cjanu o xipji c'e bëzo:

―C'uana in dyë, eñe.

Cjanu o c'uana c'ua o̱ dyë, y ixco jogü c'ua. 11 Pero c'o xöpüte 'ñe c'o fariseo me go sjëyaji, mi pötma mamaji ja rvá sö pje ro tsjapüji e Jesús.

Jesús escoge a los doce apóstoles

12 C'o pa c'o, o ma e Jesús cja t'eje. 'Naxõmü va dyötü Mizhocjimi nu. 13 Nuc'ua 'ma mü o jyas'ü, o ma't'ü c'o o̱ discípulo. Cjanu o xõcü doce anguezeji c'o xo jñusp'ü o̱ tjũ apóstole. 14 O juajnü e Simón c'ü xo jñusp'ü e Pedro. Xo juajnü e Andrés c'ü nu cjuarma e Simón. Xo juajnü e Jacobo 'ñe e Juan 'ñe e Felipe 'ñe e Bartolomé. 15 Xo juajnü e Mateo 'ñe e Tomás 'ñe e Jacobo c'ü mi t'i cja e Alfeo. Xo juajnü e Simón c'ü mi revolucionario. 16 Xo juajnü e Judas c'ü nu cjuarma e Jacobo. Xo juajnü e Judas Iscariote, nu c'ü ro mbö e Jesús.

Jesús enseña a mucha gente

17 E Jesús 'ñe c'o o̱ discípulo o zöbüji c'ua cja c'e t'eje, o zät'äji cja 'na batjü o böbüji nu. Mi cãrã nu na puncjü o nte c'o mi dyoji e Jesús c'o mi ätpä o̱ jña. Xo mi cãrã na puncjü c'o 'ñaja nte. Vi 'ñeji a Judea 'ñe a Jerusalén. Je xo vi 'ñeji texe a squina c'e mar a ma a Tiro 'ñe a Sidón. Vi 'ñeji ro 'ñe dyäräji e Jesús. Xo vi 'ñeji ngue c'ua e Jesús ro jocü c'o mi sö'dyë. 18 Nuc'ua e Jesús o jocüji hasta c'o vi zürü c'o o̱ s'ondajma e Satanás nu c'ü dya jo, xo jocü c'o. 19 Texe c'o nte mi jodü ja rvá ndörüji e Jesús, na ngue mi pë's'i o̱ poder mi jocü c'o mi sö'dyë.

La felicidad y la infelicidad

20 Nuc'ua e Jesús o jñanda c'o nte c'o mi dyoji c'o mi ätpä o̱ jña, o xipjiji:

―Nu'tsc'eji zö i̱ṉ pöbreji, pero 'ma i̱ṉ jodügueji Mizhocjimi, ngue c'ü rgui mäcjeji. Na ngue ya ngue in Jmugueji dya Mizhocjimi.

21 ’Zö i̱ṉ sant'aji dya, pero ngue c'ü rgui mäcjeji. Na ngue Mizhocjimi ra dya'c'üji c'o me nda na jo, dya pje ra bë'ts'iji.

’Zö me i̱ṉ nzhumüji dya, pero ngue c'ü rgui mäcjeji. Na ngue Mizhocjimi ra tsja'c'ü me rí mäcjeji.

22 ’I̱ṉ ätcäji ín jñagö nutscö rvá ẽjẽ cja Mizhocjimi. Nguec'ua bübü 'ma ra nuc'üji na ü yo in menzumügueji, ra pjongüts'üji a nde anguezeji ra xi'ts'iji c'o me na s'o rgá zanc'eji. Zö ra tsja'c'üji a cjanu, pero ngue yo rgui mäcjeji yo. 23 C'o pa 'ma ra tsja'c'eji ga cjanu, me rí mäcjeji na puncjü. Na ngue Mizhocjimi a jens'e ra ngõ'tc'üji na jo. C'o in mboxpalegueji xo tsjaji a cjanu o tsjapüji o sufre c'o profeta c'o mi cãrã mi jinguã.

24 ’'Ma i̱ṉ ricoji, nu 'ma i̱ṉ mäpäji c'o i̱ṉ pë's'iji, nu'ma, juentsc'eji 'ma, na ngue ra tsja'c'üji Mizhocjimi rí sufreji.

25 ’'Ma i̱ṉ pëzhgueji c'ü dya pje bë'ts'iji, juentsc'eji. Na ngue ra tsja'c'üji rí sant'aji.

’'Ma me i̱ṉ mäjä gui minc'eji dya, 'ma dya i̱ṉ mäpqueji Mizhocjimi, juentsc'eji. Na ngue ra tsja'c'üji me rí nzhumüji me rí huëgueji.

26 ’Juentsc'eji na ngue c'ü ra tsja'c'üji Mizhocjimi, nu 'ma ra mama texe yo nte c'ü na jots'üji. Je xo va cjanu va tsja c'o in mboxpalegueji, o mamaji c'ü me ma jo c'o profeta c'o dya ma cjuana.

El amor a los enemigos

27 ’Nu'tsc'eji i̱ṉ äräji, rí xi'ts'iji rí s'iyagueji c'o i̱ṉ üji, rí tsjaji na jontets'üji cja c'o nuc'üji na ü. 28 Rí ma'tp'üji Mizhocjimi c'o sanc'üji. Xo rí dyötpüji Mizhocjimi c'o jün'sc'üji o bëchjine. 29 'Ma cjó c'o ra yapc'ü in jmiji cja in jodyëji, xo rí jyëziji ra yapc'üji c'ü 'na lado. 'Ma cjó c'o ra ngannc'aji c'ü i̱ṉ tëjëji, xo rí jyëziji ra ngannc'aji c'ü i̱ṉ jeji. 30 'Ma cjó c'o pje ra dyö'tc'üji, unüji c'ü ni jyodü c'o. 'Ma cjó c'o pje ra jñünnc'üji 'ma ngue in tsjacjeji, dya cja rí dyötüji. 31 C'ua ja nzi gui ñegueji c'ü ra s'iyats'üji yo nte, je xo rgui s'iyagueji a cjanu anguezeji.

32 ’'Ma nguextjo c'o s'iyats'üji c'o i̱ṉ s'iyaji, ¿ja bübü c'o na jo c'o i̱ṉ cjagueji 'ma? Maco c'o cja na s'o, xo s'iyaji c'o s'iya anguezeji. 33 Nu'tsc'eji, 'ma nguextjo c'o pjöxc'üji c'o i̱ṉ pjös'üji, ¿ja bübü c'o na jo c'o i̱ṉ cjagueji 'ma? Maco c'o cja na s'o, xo pjös'üji c'o pjös'ü anguezeji. 34 Nu 'ma nguextjo c'o pe'sc'eji c'o i̱ṉ pesp'eji, ¿ja bübü c'o na jo c'o i̱ṉ cjagueji 'ma? Maco c'o cja na s'o, pötca pesp'eji 'ma pje c'o ni jyodü c'o o̱ dyoji. 35 Rí s'iyagueji c'o i̱ṉ üji, rí tsjaji na jontets'üji y rí pesp'eji. Dya rí pëtsaji c'ü pje ra nzhocüts'üji. 'Ma rí tsjaji a cjanu, ra ngõ'tc'üji na jo 'ma Mizhocjimi c'ü bübü a jens'e. Y ra jñetse ngue o̱ t'its'üji 'ma angueze. Na ngue me na jo angueze, me pjös'ü texe yo nte, zö cãrã c'o na s'o c'o dya unü 'na pöjö. 36 Rí juentsqueji yo nte c'ua ja nzi ga juen'tsc'eji Mizhocjimi c'ü ín Tataji.

No juzguen a otros

37 ’Dya cjó rí so'büji. 'Ma jiyö, ra jñün'c'eji ngüenda Mizhocjimi. Dya cjó rí xipjiji: “Na s'ots'ügue”, rí 'ñembeji. 'Ma jiyö, xo ra mama Mizhocjimi: “Na s'ots'ügueji”, ra 'ñents'eji. Nguextjo Mizhocjimi ra mama ja ngue c'ü na jo y ja ngue c'ü na s'o. Rí perdonaogueji yo nin minteji; Mizhocjimi ra perdonaots'üji. 38 'Ma cjó c'o pje ni jyodü, rí unügueji. Mizhocjimi ra dya'c'eji c'ua texe c'o ni jyodüts'üji, hasta ra mboncjütjo. Ra dya'c'üji c'ua ja nzi gui unnc'eji.

39 O sido o ña e Jesús o xipjiji:

―¿Ja gui tsjijñiji? ¿Cjo sö 'naja ngorö ra jíchi o 'ñiji c'ü 'na ngorö? Dya sö. Na ngue ra zo'ovi cja t'ore nza yejui. 40 'Na c'ü cja xötpü, dya xo'ñi cja c'ü nu xöpüte. Cja ra xötpü na jo. Nu'ma, ya ri nza cja c'ü nu xöpüte 'ma.

41-42 ’¿Jenga i̱ṉ so'büji yo nin minteji? Maco c'o na s'o c'o cja'a yo nin minteji, pe ts'iquë nza cja 'na ngümpaxa c'ü ri o'o o̱ ndö 'na nte, pero c'o na s'o c'o i̱ṉ cjagueji, na nojo nza cja 'na dyaxü. ¿Jenga dya i̱ṉ unnc'eji ngüenda c'o na s'o c'o i̱ṉ cjagueji? ¿Pje ma jmi i̱ṉ pë'sc'eji c'ü i̱ṉ xiqueji yo nin minteji: “Jyëzguijme rá cjü'pc'öjme ne ngümpaxa nu o'o nin chögue”, i̱ṉ embeji? Maco dya ixi cjübügueji c'o dyaxü c'o o'o in chögueji. Nu'tsc'eji i̱ṉ cjapqueji na jots'üji, pero dya cjuana. C'ü rí tsjagueji, ot'ü rí tsjünc'eji c'o dyaxü c'o o'o in chögueji, ngue c'ua ra sö rí jñandaji na jo rí tsjü'p'üji c'e ngümpaxa c'ü o'o a nzhö c'ü nin minteji, eñe e Jesús.

El árbol se conoce por su fruto

43 O sido o ña e Jesús o xipjiji:

―'Na za'a, 'ma dya quis'i o fruta, dya sö ra mamaji na jo c'ü. Pero 'ma quis'i o fruta, dya sö ra mamaji na s'o c'ü. 44 Nzi 'naja za'a 'mãrã co c'o quis'i. Dya quitsiji o higo cja o bidyi; dya xo quitsiji o uva cja o pëdyi. 45 Je xo ga cjatjonu, 'na nte c'ü na jo, mama o jña c'o na jo, na ngue bübü o̱ mü'bü c'o na jo. 'Na nte c'ü na s'o, mama c'o na s'o, na ngue bübü o̱ mü'bü c'o na s'o. C'o bübü o̱ mü'bü 'na nte, ngue c'o ra mbedye o̱ ne.

Las dos bases

46 ’¿Jenga i̱ṉ xitsiji: “Nu'tsc'e Señor, ín Jmuts'ügöjme”, i̱ṉ enzgöji? Maco dya i̱ṉ cjaji c'ua ja nzi rgá xi'ts'iji. 47 C'o ra ẽjẽzügö, 'ma ra dyätcäji ín jña 'ñe 'ma ra tsjaji c'o rí mangö, rá xi'ts'iji cjó chjëntjui c'o. 48 Chjëntjui nza cja 'na bëzo c'ü ro jyäbä na jo 'na ngumü. Ro dyö'bü na jẽ, cja rrũ ngü'p'ü c'ua c'e cimiento co peña. Nuc'ua 'ma ro c'os'ü c'e ndare, ro pjat'ü na zëzhi cja c'e ngumü. Pero dya ro tunbü, na ngue vi tjäbä co peña. 49 Pero yo o dyärä yo ró xi'ts'iji, 'ma dya ra tsjaji yo, chjëntjui 'na bëzo c'ü ro jyäbä 'na ngumü c'ü dya ro ngü'p'ü o cimiento, ro 'ñe's'etjo a xes'e cja e jõmü. Nuc'ua c'e ndare ro pjat'ü na zëzhi cja c'e ngumü, cja rrũ tunbü c'ua.

<- SAN LUCAS 5 SAN LUCAS 7 ->