1 Y re Jesús xutz'am chic tzij jun bey quiq'uin re vinak, y xe'rucusaj nic'aj chic ejemplos y ja quire' re xubila': 2 Jun bey jun Rey xuban jun namak'ij[~1~] roma xc'ule'[~2~] re ruc'ajol, re' can junan riq'uin tak re vinak ye'oc pa ruk'a' re Dios. 3 Y re Rey re' can c'o-va je'rubanon invitar chin che ye'bapon pa namak'ij roma re c'ulubic re', y mare' xe'rutak-a re ru-mozos chiquiyoxic re vinak re'. Pero re vinak re xba quiyoxic man xquijo-ta xe'bapon. 4 Y c'are' re Rey xe'rutak chic-a nic'aj ru-mozos y xubij-a chique: Tibij chique conojel re je'mbanon invitar chin re jun namak'ij re', che ronojel c'o chic listo chin nakaban re va'in. Re achija' tak nuvacx y re nic'aj chic chicop jabal je tioji' chin ye'oc chupan re k'ij re', xe'quimisas-yan y je'banalon chic rubanic[~3~] chin ye'tij. Can ronojel c'o chic listo, y can tiquibana' utzil che que'pa chupan re jun c'ulubic re', xcha-a chique. 5 Pero re je'banon invitar can man xcajo-ta[~4~] xe'pa tak xbebex chic jun bey chique. Jec'o xa xe'ba pa tak quisamaj re c'o pak'os, y jec'o xa xe'ba pa tak quic'ayij. 6 Jac'a re nic'aj chic xa xe'quitz'am re achi'a' re je'rutakon-a re Rey, y xe'quiquimisaj, roma chiquivach reje' re ru-mozos re Rey xa can man jun quik'ij. 7 Jac'a tak xapon rutzijol riq'uin re Rey[~5~] re andex xbanataj, jare' xbano cha reja' che xpa ruyoval. Can jare' tak reja' xe'rutak-a re ru-soldados chin che ye'quiq'uis[~6~] can re xe'quimisan quichin re ru-mozos re Rey, y re Rey xubij-a chuka' chique che tiquinima' can ruk'ak'al re quitenemit. 8 C'are' re Rey xch'o chic chique re ru-mozos: Can katzij-va che ronojel c'o chic listo chin niban re c'ulubic,[~7~] xa jac'a re xe'mban invitar man xe'pa-ta, y can otz xquiban che man xe'pa-ta, roma cama-va ruc'amon-ta[~8~] che ye'c'ue' chupan re c'ulubic re'. 9 Vocame, quixbiyin pa tak calles chin re katenemit, que'ibana-pa invitar conojel chin che ye'pa vova' chupan re c'ulubic, xcha' chique. 10 Y re ru-mozos can xe'bo-va pa tak calles, xe'quiban c'a-pa invitar ronojel[~9~] quivach vinak, can xe'quijocoquej-pa, re otz y man otz-ta quic'aslen chiquivach re vinak. Y re jay re anche' xban-va re c'ulubic, can xnoj.
11 Y c'are' re Rey xoc-apo pa jay chiquitz'etic conojel re xe'ruban invitar. Y reja' xutz'at c'a che c'o jun ache chire' pa jay re man rucusan-ta-a re rutziak[~10~] re nic'atzin chupan re jun c'ulubic re'. 12 Y re ache re' can banon-va invitar chuka', y xpa re Rey xuc'utuj cha: Y rat ¿anchique roma can man xaxibij-ta-avi' chin xatoc-pa vova'? Roma xa mana-ta re atziak re nic'atzin chupan re jun c'ulubic re' re acusam-pa. Y re ache man jun tzij xtiquir xubij, xa can xmemur chach re Rey. 13 Y re Rey jare' tak xubij chique re ru-mozos: Tixima' ruk'a-rakan re jun ache re xa man xucusaj-ta-pa rutziak re nic'atzin che rucusan-ta-pa, mare' tilisaj-a y te'ich'akij chupan re lugar camas k'oko'm. Y c'aja chire' c'a xtipo-va re ok'ej chach y can xtukach'ach'ej roray.[~11~] 14 Y astapa' can je q'uiy-va re ye'vayox, pero man conojel-ta je'cha'on[~12~] chin che ye'oc pa ruk'a' re Dios, xcha' re Jesús.
15 Y re achi'a' fariseos[~13~] xe'ba. Reje' xbequiya' chiquivach chin che c'o-ta andex niquiban chin che re Jesús nitzak-ta[~14~] pa quik'a' riq'uin re tzij re nubij. 16 Y jare' tak re achi'a' fariseos xe'bequitakala-pa re ye'tzekelben quichin y chibil chuka' je ca'e-oxe' ruvinak re Rey Herodes.[~15~] Y tak reje' xe'bapon riq'uin re Jesús xquibij cha: Rat re yat jun Maestro, yoj can kataman che ja re katzij re natzijoj. Rat can pa rubiyal-va nac'ut re ruch'abal re Dios, y mana-ta re ruk'ij jun vinak re natz'at. 17 Y vocame nakajo' nakac'axaj andex re xtabij chaka. Roma yoj nakanojij y nakabij: ¿Can ruc'amon como che nakatoj re impuestos re nubij re César[~16~] che nakatoj o xa man ruc'amon-ta? xe'cha'.
18 Pero re Jesús can rutaman re andex niquinojij chij. Mare' xubij chique: Yex xa ca'e' ipalaj. ¿Anchique roma nitaj ik'ij chin yinitojtobej? 19 Tic'utu-pa re mero re nicusas chin nitoj re impuestos, xcha' chique.
21 Y reje' xquibij cha re Jesús: Chin re César.
22 Y re achi'a' re' camas xsatz quic'o'x tak xquic'axaj[~18~] re xubij re Jesús Y reje' xquiya' can re Jesús y xe'ba.
23 Y ja mismo k'ij re' tak jec'o nic'aj chique re achi'a' saduceos[~19~] xe'bapon riq'uin re Jesús. Re achi'a' re' man niquinimaj-ta che re anama'i'[~20~] xque'c'astaj chic-pa. Y xe'bapon riq'uin re Jesús roma c'o niquijo' niquic'utuj cha. 24 Reje' xquibij cha: Rat re yat jun Maestro, c'o jun cosa nakajo' nakac'utuj chava. Re Moisés can rutz'iban can chaka che tak c'o jun ache nuya' can re ruxayil roma xcom-a y man jun rajc'ual xuya' can riq'uin re ixok, jun chique re ruch'alal reja' re nic'ule' riq'uin re malca'n-ixok, chin che c'o-ta rajc'ual nic'ue' riq'uin re ixok malca'n. Y vo xa can jec'o rajc'ual ye'c'ue' riq'uin re malca'n-ixok, ja re nabey rajc'ual ala' jare' re ndoc rajc'ual re ache quiminak chic-a.[~21~] 25 Y c'are' reje' xquibij: C'o jun bey xe'c'ue' je vuku' achi'a' quich'alal-qui'. Re nabey xc'ule'. Pero re ache re' xcom-a y man jun rajc'ual xuya' can riq'uin re ruxayil. Y re ruxayil re ache re xcom-a xoc ruxayil re ruch'alal. 26 Re ruca'n ache can quire' chuka' xuc'alvachij-a, reja' xcom-a y man jun rajc'ual xuya' can riq'uin re ruxayil. Re rox ache can ja chuka' quire' xuc'alvachij-a, can ancha'l xquic'alvachij-a re je ca'e' ruch'alal y re ixok c'a xc'ue-na can. Y can quire' xbanataj-a quiq'uin che je vuku' quich'alal-qui'. 27 Y tak can je quiminak chic-a re je vuku' achi'a' quich'alal-qui' chach re ixok re', chuka' re ixok xcom-a. 28 Y c'are' re achi'a' saduceos xquibij cha re Jesús: Rat nabij che xtapon jun k'ij tak re anama'i' xque'c'astaj-pa. Tak xtapon re k'ij re', ¿anchok ruxayil c'a xtoc-va re ixok re'? Roma che je vuku' achi'a' quich'alal-qui' xe'c'ue-a riq'uin, xe'cha'.
29 Y re Jesús xubij chique re achi'a' re': Yex xa yixsatzanak riq'uin re xibij, roma man itaman-ta re andex nubij chupan re ruch'abal[~22~] re Dios. Y can man k'axnak-ta pan ive' re ru-poder re Dios. 30 Roma tak xtapon re k'ij che re anama'i' xque'c'astaj-a, man chic xque'c'ule-ta, y chuka' man chic xque'quiya-ta-a re quimi'al-cajc'ual chin ye'c'ule'. Reje' xa xque'oc ancha'l re ru-ángeles[~23~] re Dios chila' chicaj.[~24~] 31 Jac'a che re anama'i' xque'c'astaj, re' can katzij-va. Yex ibanon leer re nubij chupan re ruch'abal re Dios re yi'on can pan ik'a'. Chupan re' re Dios nubij chiva: 32 Ja yen re ru-Dios re Abraham, re ru-Dios re Isaac y re ru-Dios chuka' re Jacob.[~25~] Can quire' xubij re Dios ajuer can. Y xe-ta reje' xe'com-ta jumul y man-ta ye'c'astaj chic-pa jun bey, re Dios man-ta qui-Dios reje', roma re Dios can qui-Dios-va re c'o quic'aslen y man quichin-ta re anama'i', xcha' re Jesús.
33 Y tak re vinak xquic'axaj re enseñanzas re xuc'ut re Jesús, can anchique-la xquina'[~26~] roma man jun bey je'quic'axan tzij qui tak re'.
34 Y re achi'a' fariseos cha'nin xquimol-qui' chunojexic andex xtiquiban, tak xquic'axaj che re Jesús can xutz'apij xe'cay re achi'a' saduceos riq'uin re xubij chique. 35 Xpa c'a jun chique re achi'a' fariseos, re can rutaman-va re ley kachin yoj re yoj israelitas, xaxe chin che nutojtobej[~27~] re Jesús, xuc'utuj cha: 36 Maestro tabij c'a chua, ¿anchique c'a chique re mandamientos re xuya' re Dios pa ruk'a' re Moisés re más c'o rajkalen?
37 Y re Jesús xubij cha: Re mandamiento re' ja re tajo' re Dios re Avajaf. Tajo' riq'uin ronojel avánma.[~28~] Tajo' riq'uin ronojel re ac'aslen, y riq'uin ronojel re ana'oj. 38 Jare' re mandamiento re más nem re c'o chupan re ley. 39 Y c'o chic jun mandamiento re camas chuka' rajkalen y xa bama junan riq'uin re jun re c'a nimbij-ka, y nubij quire': Can ancha'l najo-ka-avi' rat, quire' chuka' ca'jo'[~29~] re nic'aj chic vinak. 40 Can ronojel c'a re nubij re ley[~30~] chin re Moisés y ronojel re quibin can re rusamajela' re Dios re xe'c'ue' ajuer can, re xbex profetas chique, can chupan c'a re ca'e' mandamientos re' pitinak-va ruxe'. Ca'e' c'a mandamientos re c'o más quijkalen, xcha' re Jesús.
41 Y tak c'a quimalon-qui' re achi'a' fariseos, xpa re Jesús xuban jun pregunta chique: 42 ¿Andex c'a ninojij yex chij re Cristo? ¿Anchok rajc'ual c'a reja'?
43 Y re Jesús xubij chique: ¿Pero anchique roma tak re Rey David xubij Vajaf cha re Cristo? Roma ja re Espíritu[~32~] Santo xbin[~33~] cha che tubij quire':
46 Y man jun xbin-ta-apo jun tzij cha re Jesús,[~36~] chin che nubij-ta-apo re xuc'utuj re Jesús chij re Cristo. Can jac'a k'ij re' tak xtiquir-a che man jun chic xbano covil chin che c'o-ta jun cosa nuc'utuj cha re Jesús.
<- SAN MATEO 21SAN MATEO 23 ->✡22:2 Lc 14.16.
✡22:2 Ap 19.7, 9.
✡22:4 Pr 9.2.
✡22:5 Sal 81.11.
✡22:7 Lc 19.27.
✡22:7 Is 10.5-7; Jer 51.20-23.
✡22:8 Lc 20.35.
✡22:8 Mt 10.11; Hch 13.46.
✡22:10 Mt 13.38.
✡22:11 2 Co 5.3; Ap 3.4; 19.8.
✡22:13 Mt 8.12.
✡22:14 Mt 20.16.
✡22:15 Mr 12.13.
✡22:15 Lc 20.20.
✡22:16 Mr 3.6; 12.13.
✡22:17 Lc 3.1.
✡22:21 Mt 17.25; Lc 23.2; Ro 13.7.
✡22:22 Job 5.13.
✡22:23 Mt 3.7; 16.6; Mr 12.18; Hch 4.1; 5.17.
✡22:23 Lc 20.27; Hch 23.8; 1 Co 15.12.
✡22:24 Gn 38.8; Dt 25.5, 6.
✡22:29 Jn 20.9.
✡22:30 Sal 103.20; Zac 3.7.
✡22:30 Mt 13.43; 1 Co 7.29; 1 Jn 3.2.
✡22:32 Ex 3.6, 16; Mr 12.26; Lc 20.37; Hch 7.32; He 11.16.
✡22:33 Mt 7.28.
✡22:35 Lc 10.25.
✡22:37 Dt 6.5; 10.12; 30.6; Pr 23.26.
✡22:39 Lv 19.18; Mt 19.19; Mr 12.31; Ro 13.9; Ga 5.14; Stg 2.8.
✡22:40 Mt 7.12.
✡22:42 Mt 1.1.
✡22:43 2 P 1.21.
✡22:43 Hch 2.30.
✡22:44 Sal 110.1; Hch 2.34; He 10.12.
✡22:44 1 Co 15.25; He 1.13.
✡22:46 Lc 14.6.