ISAIA Yã́ pↄ́ kú láɛ bee guuↄ Ń Ɛbɛlu yã́o Isaia tↄ́ bↄↄlɛ mɛ̀ Dii ì ń suaba. Ãma Lua gbɛ̃́ↄ suabaa doũ ń pↄ́ pↄ́ gbɛ̃́ↄ ìↄ yaoo. A yã́i láɛ bee yã́ ì dimá. A lɛɛ mɛ̀n bàaↄ̃ ń soolooɛ (66) kpaalɛa lɛɛ àaↄ̃: Lɛɛ 1 e 39 Ãnabi Isaia kɛ̀ Lua lɛdↄɛkɛna ũ Yelusalɛũdeↄnɛ yãpãsĩ gↄↄɛ. Gↄↄ bee Egipiↄ gbãa lɛ́ sↄaa mɛ́ Asiliↄ gbãa lɛ́ kã́fĩ. E wàↄ gɛ́ Yesu Kilisi ii wɛ̃̀ 734, gↄↄ pↄ́ Aaza dɛ Yelusalɛũ kía ũ, Siliↄ ń Isailiↄ (wì mɛ lↄ Ɛflaiũↄ) lɛdoũkɛ̀, ↄ̃ aa zĩkà ń Yudaↄ, kɛ́ Yudapiↄ e namá, wi zĩka ń Asiliↄ. Wɛ̃̀ 722-721 guu Isaili bùsu mìdɛ. Asiliↄ ń mɛɛwia Samali sì, ↄ̃ aa tà ń ń gbɛ̃́ↄ. Wɛ̃̀ 701 guu kí Ezekia kpalablegↄↄ ↄ̃ Asiliↄ koezↄ̃̀ Yelusalɛũzi, ↄ̃ aa Yuda bùsu kpaalɛ̀. Gↄↄ bee ãnabi Isaia bↄ̀ gupuau nɛgↄ̃na ũ, aà yã́ↄ adoa. À mɛ̀ Asiliↄ wɛ́tɛ̃amↄanɛ́ bↄ̀ Lua kĩ́iɛ, àlɛ a gbɛ̃́ náaisaidepiↄ swã́gagaɛ. À gì Yelusalɛũ dↄaanaↄ lɛkpaaĩnzi dasiↄi ń ń bↄa ikoyã kpɛo ń ń yã́zɛsaio ń lousisiyã pↄ́ aa koleaↄ ń ń gbãamↄa taasideↄnɛo ń yãpãleↄ dasi. Ãma tó kai mↄ̀, ãnabipi yã'oanɛ́ ì ń gba sↄ̃, ì ń nↄ̀sɛ níninɛ́ɛ. Yã́pii guu Isaia ì onɛ́ aa Lua náaikɛ, atɛ̃sa lɛ́ pↄ́ a gbɛ̃̀nɛ́ↄ, aai zĩkɛ aà yãdilɛaↄwa. Isaia ò à kpàlɛ à sìwà à mɛ̀, sema luanaaikɛa mↄ́ ń yãmaakɛaↄ, baade zĩa yã́ↄ musu ń wɛ̃́lɛdeↄ yã́ↄ lↄ ń gbãadeↄ yã́ↄ píi. Lɛɛ 40 e 55 ↄ̃ wì mɛ Isailiↄ nↄ̀sɛninia yã́. Bùsu yã́ↄ lìlɛ sa. Babilonideↄ mɛ́ aa gↄ̃̀ dↄaaa Asiliↄ gbɛu, aamɛ gↄ̃̀ gbãa vĩ, ↄ̃ aa Yelusalɛũ sì e wàↄ gɛ́ Yesu Kilisi ii wɛ̃̀ 587, aa gbɛ̃́ pↄ́ kú a guuↄ nàaa tàńnↄ. Gbɛ̃́ pↄ́ wà ń sɛ́lɛ wà tàńnↄↄ lɛ́ kↄ̃ lala wàlɛ mɛ: Lua wɛ̃́lɛ kaalɛaá Babiloni tã́aↄ zĩblea Isailiↄ Luawa yã̀ mↄↄↄ? Wà ń kɛ̃́ bùsu pↄ́ Dii kpàmáwa zã̀zã, wà gìnɛ́ aa lousisi Dii kpɛ́u, ↄ̃ an pↄ na lↄo, aa dìlɛ Dii pãkpàńziɛ, à kàaàgu màan lò, ge a gbãa vĩ lↄon lò, wa dↄ̃o. Gbɛ̃́ pↄ́ an pↄ yaapiↄ ↄ̃ ãnabi lɛ́ yã'onɛ́. À mɛ̀ Lua a zĩkɛ Pɛɛsiↄ kí Kilusi nↄ̀sɛ guu, kɛ́ à a gbɛ̃́ↄ suaba. A ń bↄ a gɛ̃n plaade lá à ń bↄ́ Egipi bùsuu yãawa, Lua gbɛ̃́piↄ i ɛa ta bùsu pↄ́ Lua kpàmáu. Lá Lua mɛ́ dṹnia Kɛna ũ, a fↄ̃ yã́ pↄ́ a mↄ o, i gbasa kɛ. Gbɛ̃́ pↄ́ zĩblèmápiↄ tã́aↄá pↄ́ gianaↄnɛ. Wɛdↄa yã́piↄi guu yã́ mɛ̀n síiↄ̃ↄ ku, àlɛ gbɛ̃́ pↄ́ wì mɛɛ̀ Dii zĩkɛna yã'o: (42.1-4, 49.1-6, 50.4-9, 52.13-53.12). Lua bàakuańnↄ gbɛzã lá guu gbɛ̃́pi mɛ́ Yesu Kilisi pↄ́ wà dↄ̀aa wà aà yã'ò ũ (Zĩn 8.30-35). Lɛɛ 56 e 66 yã́á gbɛ̃́ pↄ́ wà tàńnↄↄ ɛa sua Yelusalɛũ yã́ɛ. E wàↄ gɛ́ Yesu Kilisi ii wɛ̃̀ 538 Pɛɛsiↄ kí Kilusi ↄdà láu à mɛ̀ gbɛ̃́ pↄ́ wà ń sɛ́lɛ wà sùńnↄↄ ɛa tá ń bùsuu, aai ɛa Lua kpɛ́ kɛkɛ wà dↄ. Kɛ́ aa kà we, yã́ zĩ'ũↄ ń lé. An mɛɛwia Yelusalɛũ ↄ̃̀ↄkpà, gbɛ̃́ pↄ́ aa gↄ̃̀ bɛↄ bùsu kɛ̃̀aakɛ̃aakↄ̃ɛ, mɛ́ luanaaikɛnaↄ dasi lↄo. Wàlɛ yãkɛ a zɛ́wao, baa kúlɛa tã́aↄnɛ ɛ̀a fɛ̀lɛ ń gbãao se. Ãma ãnabi Isaia azĩa ↄ̀lↄnɛ́ Dii zĩna ũ, à bao na kpà taasideↄnɛ, à pↄsiadeↄ gbà sↄ̃. (61.1-3). Gↄↄ pↄ́ Yesu mↄ̀, a dↄ̃ zĩ pↄ́ a mↄ kɛiá ãnabikɛzĩpiɛ. (Luk 4.16-21).
1Isailiↄ swã́gbãakɛa1 Yã́ pↄ́ Amↄzu nɛ́ Isaia è Yuda bùsu ń Yelusalɛũo musu Yuda kíaↄ Uzia[a] ń Yotaũo[b] ń Aazao[c] ń Ezekiao[d] gↄↄn kɛ:
2 Musudeↄ, à yãma! Gbɛ̃́ pↄ́ kú zĩ́lɛↄ, à swã́kpa! Asa ma Dii ma mɛ̀, ma nɛ́ↄ sì ma ń gwá, ↄ̃ aa gìmazi. 3 Zu a dii dↄ̃, zàa'ĩna a blɛkalɛkĩi dↄ̃, kási Isailiↄ ye yã́pi dↄ̃a yã́io, ma gbɛ̃́piↄ líↄ yã́ dↄ̃o. 4 Waiyoo bui duunkɛna pi! Tàae kɛ̀ ń musu zↄ̃ↄ! Gbɛ̃nazĩn vãikɛnaↄ! Nɛ́ vlãaↄ! Aa pãkpà Diizi aa mikpɛlìɛ̀, aa sakà Isailiↄ Lua Kuaadoadegu. 5 Á ye aà ɛa á gbɛ̃ yã̀? Bↄ́yãi a gi lɛ́ bↄ aà yã́ kpɛi? Mi gyã sɛ̀, sↄ̃ yɛ̃̀ɛɛ làa míↄ. 6 Za á kɛ̀sɛwa e à gɛ̀ pɛ̀ á miwa, aafia ku gueio, sema bↄ ń flàala iaↄ ń bↄ̀ uusikɛaↄ. Wi ↄtↄ̃ a keewa à ibↄ̀o, wi nísimawà wà zwãa yèwào. 7 Á bùsu gↄ̃̀ da giiɛ, á wɛ̃́lɛↄ tɛkũ̀. Bui zĩ̀loↄ á buapↄ́ↄ sɛ̀lɛ á wáa, à gↄ̃̀ da gii kɛ́ aa zĩblèwà yã́i. 8 Siↄna mɛ́ gↄ̃̀ ado lán vɛ̃ɛbu kolakpɛwa. À gↄ̃̀ lán pɛ̃n bua yãayãasuwa, lán wɛ̃́lɛ pↄ́ wà koezↄ̃̀iwa. 9 Mɛ́ i kɛ Dii Zĩgↄ̃de wá kↄ̃naeↄ tòwɛ̃ɛo, dↄ̃ wa gↄ̃ lán Sↄdↄũwa, wí bↄ lán Gↄmↄↄwa.[e] 10 À Lua yãma, á kía pↄ́ á yã́ muaa ń Sↄdↄũdeↄ. À swãdↄ wá Lua ikoyãi, á Gↄmↄↄ dendaeↄ. 11 Ma Dii ma mɛ̀: Sa dasi pↄ́ álɛ oa dɛmɛɛ pↄe ũe? Sa pↄ́ wì a pↄ́ kátɛu à tɛ́kũ oaa ń são ń pↄ mɛkpaa nísio ni bↄ̀mala. Gáae ń são ń bleo au lí kamaguo. 12 Kɛ́ a mↄ zɛ ma aɛ, démɛ bee gbɛ̀awái? Pↄ́ↄ kìlimpaa ma uapi. 13 Ásu ɛa ma gba pↄpã lↄo, má ye á tulaleti gĩyãio. Dikpɛ pↄ́ i kɛ mↄbↄzĩ ń kã́mabogↄↄo, á kↄ̃kãaapiↄ vãiɛ, má fↄ̃o. 14 Má za á mↄbↄa dikpɛↄgu ń dikpɛ pↄ́ i kɛↄ píi, ì ma kũ gbãa lán asowaɛ, ma kpasa ń a sɛao. 15 Tó a ↄsɛ̀ musu a wabikɛ̀a, má a wɛ́ ga zuɛ, baa tó a wabikɛ̀a kↄ̃sↄ̃kↄ̃sↄ̃, má swã́sɛio. Gbɛ̃dɛ'au gↄ̃́kpa á ↄwa. 16 À zu'o, í gↄ̃ gbãsĩsai, à yãvãi tó, má ye mà á e ń vãikɛao lↄo. 17 À fɛlɛ zɛ ń maakɛao, íↄ tɛ yã́zɛdekɛai. À gbɛ̃́ pↄ́ wàlɛ gbãamↄnɛ́ↄ dazɛwa, í yãnakpa tonɛ pↄ́ gwana vĩoↄwa, í yã́gↄ̃gↄ̃ gyaa gbɛ̃andoↄnɛ. 18 Ma Dii ma mɛ̀: À mↄ wà lɛdoũkɛ. Baa tó á duuna gↄ̃̀wá tɛ̃́ɛɛ lán wↄ̃ↄtɛ̃nawa, a gↄ̃wá púuu lán buawaɛ. Baa tó à gↄ̃̀wá tɛ̃́ɛɛ lán gàalulawa, a gↄ̃wá púuu lán sãkãwaɛ. 19 Tó a wei mɛ́ a ma yãmà, áↄ á bùsuɛ bee blɛ maa bleɛ. 20 Tó a gi sↄ̃ mɛ́ a swã́gbãakɛ̀, wa á dɛdɛ ń fɛ̃ndaoɛ. Ma Dii ma lɛ́ mɛ́ ò. 21 À gwa lá wɛ̃́lɛ pↄ́ náai vĩ yãa gↄ̃̀ káalua ũ sa. Maakɛa ń yã́zɛdeo di a guu yãaɛ, tiasa gbɛ̃dɛnaↄ mɛ́ kↄ̃̀ a guu. 22 N ã́nusu tã́nkpakɛ̀, n vɛ̃ɛ maa kɛ̀ íwa. 23 N dↄaanaↄ swã́gbãakɛ̀, aa nà kpã́iↄwa. Ampii aa ye gbagusaɛi, aaìↄ kpálɛkɛ gbai. Aali yãnakpa tonɛↄwao, aali lɛda gyaaↄzio. 24 A yã́i tò ma Dii Zĩgↄ̃de Isailiↄ Lua Gbãade ma mɛ̀: Kai ma ibɛɛↄ! Má tↄsiwáɛ, ma pↄ i weewá. 25 Má ↄdiɛwáɛ sa, mí á baasa lán mↄwa ń kasagbↄ̃o, mí á gbãsĩ wolowá píi. 26 Má tó àↄ dↄaanaↄ vĩ lán yãawa, á lɛdamadeↄ i gↄ̃ ń kua ziwa. Bee gbɛa wi mɛ á wɛ̃́lɛɛ yã́zɛde wɛ̃́lɛ ge náai wɛ̃́lɛ. 27 Má Siↄnadeↄ bↄ ĩadaama guu, an gbɛ̃́ pↄ́ nↄ̀sɛlìlɛↄ bↄ yã́zɛde yã́i. 28 Má tàaedeↄ ń duunkɛnaↄ wíwi píiɛ, gbɛ̃́ pↄ́ aa pãkpàmaziↄ midɛ. 29 Wí a á kṹ gbɛ̃́nɛli pↄ́ kàágu a sa'òmáↄ yã́i. Á gɛɛ a gↄ̃ kpá á wɛ́iɛ swalu sa'oa pↄ́ a zɛòↄ yã́ musu. 30 Á gↄ̃ lán gbɛ̃́nɛli pↄ́ a lá wòlowa, lán swalu pↄ́ a í làawa. 31 Gↄ̃sa gbãa a gↄ̃ lán sɛ̃̀ giiwa, aà yãkɛa iↄ dɛ tɛkↄna ũ. A tɛ́kũ ń a yãkɛao sãnuɛ,
1 Yã́ pↄ́ Amↄzu nɛ́ Isaia è Yuda bùsu ń Yelusalɛũo musu Yuda kíaↄ Uzia[a] ń Yotaũo[b] ń Aazao[c] ń Ezekiao[d] gↄↄn kɛ: